over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

20
APR
2015

De laatste weidegeelsterren van Castricum: de enige Oer-IJ plant die resteert?

Rolf Roos
Flora en vegetatie
Tags : Castricum, NH-kerk, Oer-IJ, weidegeelster
Posted By : Rolf Roos
Comments : 0

Een bijzonder bolgewas bloeit eind maart-begin april. De in het wild voorkomende weidegeelster (Gagea pratensis). Het lijkt op speenkruid maar is dan veel bescheidener, met geel-met groene bloemetjes en een slank, grasachtig blad. Het is een van de drie wilde soorten geelsterren in ons land. Staat helaas op een plek waar cultuurhistorie wel is beschermd maar de natuur (nog) niet….

In Nederland is deze zeldzaamheid bekend van langs de grote rivieren (lokaal langs de IJssel) en langs de binnenduinrand, bijvoorbeeld uit het landgoed Leyduin bij Heemstede of de Duin en kruidberg (Santpoort). Zie hiervoor het verhaal van Joop Mourik uit Duinen en mensen Kennemerland. De soort heeft in ons land een zogenaamde ‘bipolaire’ verspreiding langs de rivieren en in de duinen, het is een ‘stroomdalplant’ van kalkrijkere bodems. Op slechts 10 plekken wild bekend in Kennemerland en slechts een daarvan ligt boven het Noordzeekanaal: Castricum. Zie het kaartje uit de digitale Flora Atlas van Noord-Holland (2014).verspreiding weidegeelster in kennemerland, 2014

NH kerk castricum, toren 16e eeuws rest middeleeuwsIn Castricum staat het op een zeer oude, maar qua natuur onbeschermde plek: de oude begraafplaats bij de middeleeuwse NH kerk, midden in het dorp tussen de graven. De kerk is ooit vanaf ca de 10e eeuw gebouwd op een oude oeverwal van het Oer-IJ en het is waarschijnlijk ook een overblijfsel van vegetaties uit deze Castricumse ‘oertijd’, waar precies bij Castricum een restant van een deels zandig rivierlandschap overgaat in een duinlandschap. Alleen aan de noordzijde van de kerk en daar bleek dat voorjaar 2015 nog maar een enkele pol staat. Teveel schoffelen en mogelijk ook onkruidbestrijdingsmiddelen houden de grond tussen de graven ‘schoon’, maar dat is voor de wilde flora funest. Ook zijn er plannen voor uitbouw van de kerk nabij die plek met weidegeelsterren. Wie de soort wil zien: kom niet later dan april en speur goed. Er staat nog een enkel polletje en wat sprieten aan een oude boomvoet. Als de bescherming van het Oer-IJ landschap op zoveel belangstelling kan rekenen dat men er een hele erfgoedzone van wil maken…wie werpt zich op voor dit laatste kleine kleine blommetje van een oeroud landschap? De begraafplaats is een gemeentelijk monument (met lelijke hekken) en als zodanig is de cultuurhistorie beschermd, maar voor de natuur is er nog een wereld te winnen.

Reactie Joop Mourik: “ Weidegeelster is geen stinzenplant maar volkomen wild langs oude lanen, op begraafplaatsen etc. op de strandwalllen vanaf Den Haag Wassenaar en dan via Leiden en Haarlem verder naar het noorden. Je kan de weidegeelster zien als een relict cq indicator van (vrij) ongestoorde oude duingrond. Hij komt meer voor op oude begraafplaatsen (Leiden, Wassenaar) of bij oude kerken want die werden al vroeg op de oude strandwal gebouwd. ”

NH kerk Castricum 1622, uit Zegepralent Kennemerland

NH kerk Castricum afgebeeld in 1622, uit Zegepralent Kennemerland De achtergrond zijn niet de duinen zichtbaar maar imponerende wolken.

2015-03-31 weidegeelster bij NH kerk castricum

Naschrift 19 april 2015

Pas onlangs kreeg ik een mooi oud artikel van A. L. J. van Ijzendoorn uit 1981 over Papenberg en oude dorp onder ogen dat we ook online weergeven. Van IJzerdoorn Papenberg in Natura 1981 vol 78 nr 7 pag 234 – 247

Een mooi citaat over ons onderwerp: “Het kerkhof rond de oude Sint Pancratius verdient eveneens bijzondere zorg. Dit schaarse milieu met de vele weidegeelsterren en andere ‘stinseplanten’ behoort zo beheerd te worden dat Gagea pratensis er blijft groeien en zo mogelijk nog beter gaat floreren. Daar behoort dus evenmin chemische onkruidbestrijding plaats te vinden en kunstmest strooien dient er ook vermeden te worden. De bloei van de geelsterren kan wellicht bevorderd worden door er op sommige plaatsen de grond licht te bewerken.” 

Naschrift 19 april 2015

Nog een knipsel uit Nieuwsblad voor Castricum van 15 april 2015 naar aanleiding van bovenstaand verhaal : ‘Oer-IJ plantje dwarsboomt plan’: Nieuwsblad voor Castricum 15 april 2015 Weidegeelster

About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 8. Voornse flora: rijker dan dit is er niet in ons land. (een foto van kle… https://t.co/7TdiogOCGl 2 days ago
    • Voorne; persbericht nr. 7: Kustlandschap in één hand naar grote en kleine brokken: natuurgebied, bebouwing of landg… https://t.co/esyyLyFaE2 3 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 6: de Heveringen als oudste duinkern https://t.co/55PV2rSVW3 https://t.co/TMkMrqYtaC 4 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 5: Waarom liggen er dijken aan de binnenduinrand tot in het duin?… https://t.co/My2h4jamE4 5 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 4: rijke collectie dubbelbeelden toont veranderingen duinlandschap Voorne… https://t.co/ORcvQ1d5D5 6 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr.3: het oeroude Berkenrijs bestaat nog steeds. https://t.co/P4HnewD7di https://t.co/rNOhlwn3ie 7 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 2: nieuw onderzoek onthult unieke geologie van de kust van Voorne… https://t.co/kdcBkkrAL2 8 days ago
    • Voorne behoort met 135 soorten broedvogels tot de vogelrijkste gebieden van Nederland, veel rijker dan de vasteland… https://t.co/yKa3KEpqO2 9 days ago
    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 25 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 25 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl