Het graven van de sluizen voor het Noordzeekanaal bij IJmuiden

27 juli 1872

grafiet, penseel in kleur (?)

….. cm

Amsterdam, Stadsarchief, Afb.bestand 010097010633

Kunsthistorie

Johan Conrad Greive was een begaafd aquarellist en schilder, maar van beroep in de eerste plaats illustrator. Hij werkte veel voor de Amsterdamse kunsthandel Buffa, voor wie hij in 1872 een aantal aquarellen tekende van de aanleg van het Noordzeekanaal. Acht daarvan bewerkte hij tot een serie steendrukken. De hele serie is hoogst zeldzaam; enkele krijtschetsen en aquarellen zijn bewaard gebleven in het Stadsarchief Amsterdam, enkele litho’s in het Rijksarchief Noord-Holland.

Natuur en Landschap

De doorgraving van de smalle duinen en tegelijk aanleggen van een kanaal met sluizen was een huzarenstukje. De tekenaar toont de 19e-eeuwse triomf van de techniek.

Men koos als loop het laagste deel van de duinen ter hoogte van  het voormalige Velsergat, een smalle (en ook eerder gegraven) afwatering van een deels ontwaterde, zeer grote duinvallei bij Velsen, De Breesaap (zie de kaart , inclusief afwaterende ringsloot). Deze middeleeuwse duinontginning (de oude woorden staan voor ‘breed water’) stond nu op het punt van de kaart te verdwijnen.

De bodem van het kanaal toont veen of klei, hier afgezet voor de periode van duinvorming. De duinen zelf zijn deels belopen en met vitaal helmgras begroeid.

Literatuur
Harlemia Illustrata […], Haarlem (A.G. van der Steur) 1993, nr. 1120
Jan Greive, Johan Conrad Greive (1837-1891), Schiedam (Scriptum), 2013

Johan Conrad Greive (1837-1891), De steenhouwerij en opslag van steenblokken bij IJmuiden voor de aanleg van de sluizen van het Noordzeekanaal, 20 juli 1872; penseel in kleur; …. cm.; opschrift: Block Wharf / Holland op zijn smalst / 20 juli 1872; Amsterdam, Stadsarchief, Afbeeldingsbestand 010097010634