Zeepkruid

Kruipend stalkruid

Moeraswespenorchis in de berm (wel afstappen)

Het kan geen toeval zijn dat de welriekende agrimonie (in het noorden alleen bekend van Ameland) hier ook weer naast een fietspad staat.

Muggenorchis langs fietspad Schiermonnikoog, 2018. Foto Rogier van Vugt

Als fietspaden met schelpen worden aangelegd in een overigens kalkarm duinlandschap (d.w.z. het duin benoorden Bergen) kan dat de natuur flink opschudden. Meer kalk betekent bijna altijd meer bloemen, afhankelijk van de leeftijd van een pad en de afstand tot het pad. We kijken in vogelvlucht van zuid naar noord. In alle kalkarme duinen spatten de kalkminnende bermsoorten je al fietsend tegemoet. Dat kan heel spectaculair zijn met de orchideetjes hondskruid en zelfs poppenorchis in de duinen van Schoorl. Meer noordwaarts in het Zwanenwater zien we duidelijk meer grote ratelaar maar ook meer grote keverorchis en rietorchis langs schelprijke paden en wegen. Op Vlieland staat weer veel zeepkruid, wilde peen en grote ratelaar langs de droge schelpenpaden, naast het opvallende roze van kruipend stalkruid en het diepe blauw van ossentong. Op Terschelling valt op dat langs vochtige hooilanden vlakbij zo’n schelprijk pad in het Dazenplak extra veel moeraswespenorchis staat en ook meer reukgras. Op Schiermonnikoog kan je al fietsend weer van kleine ratelaar en stijve ogentroost genieten, maar ook staat er relatief vaak veldlathyrus langs het pad en incidenteel de zeldzame aardaker. Op dit afgelegen Waddeneiland staat ook ergens muggenorchis langs een fietspad. Het moet niet wilder worden!

Heb je meer voorbeelden dan in dit artikel staan of  heb je foto’s die duidelijk de relatie laten zien tussen bermbloem en schelpenfietspad, geef hier onder bericht, of mail ons

Geen hei maar klavers en ratelaars langs het schelpenpad in het Zwanenwater. Foto Hanneke Waller

Langs een fietspad op Terschelling hebben Tim Pelsma en o.g. een wandeling gemaakt, op zoek naar effecten van schelpenpaden. Althans in de berm…

Popperorchis langs fietspad in duinen van Schoorl tussen de Berekuil en Groet; foto Bert de Boer, juni 2017

Wit vetkruid met voeten in de schelpen, ook Schoorl. Foto van Theo Baas die schrijft: “niet perse een kalkbehoeftige plant maar zeker geen plant van zure omstandigheden. In Schoorl kom ik de soort alleen tegen langs schelpenpaden (die trouwens in rap tempo door betonpaden vervangen worden).”

En een noodkreet van Schiermonnikoog, november 2020

Beste Rolf,

Zoals je weet loopt er op ons eiland een net van fraaie schelpenpaden.Natuurmonumenten wil deze paden gaan vervangen door ander materiaal.Veel eilanders en gasten zijn het daar niet mee eens.Niet alleen vanwege het belevings-aspect, maar ook vanwege het feit dat juist langs de schelpenpaden veel plantensoorten een goed milieu vinden. Denk aan de vele rietorchissen, maar ook aan slangenkruid, brede(!) ereprijs en de knikkende distels.
De argumenten van NM zijn o.m. de schadelijkheid van de schelpenwinning voor de Waddenzee en de kosten.
Wat het argument van de schadelijkheid voor de Waddenzee betreft: de winning van kleischelpen, die voornamelijk op diepten onder -5 m plaatsvindt, zorgt inderdaad voor vertroebeling van het water. Deze vertroebeling staat natuurlijk in geen verhouding tot de vertroebeling van het water bij windkracht 7 of hoger. een zeer vergezochte argumentatie.
De kosten dan. Deze bedragen voor NNM op Schiermonnikoog rond de 40.000 euro per jaar. Een door bureau Horatius opgemaakte raming van de kosten voor de vervanging van de schelpenpaden op Schiermonnikoog (2018) komt uit op maar liefst 1,3 miljoen (minimum) tot 4,1 miljoen (maximum) euro!! Oftewel: voor dit bedrag kunnen nog 30 jaar (bij het minimumbedrag) tot ruim 100 jaar (!!!!)(maximumbedrag) de schelpenpaden worden gefinancierd.

Hartelijke groet,
Thijs de Boer