over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

22
MRT
2022

Historisch raadsel: overbeweiding van de Voornse duinen?

Duinen en mensen Voorne
Posted By : Rolf Roos
Comments : 0

In een brief van J. van Hoey Smith aan het Hoogheemraadschap van Voorne in 1953 (gevonden in archieven) wordt melding gemaakt van 2-3000 stuks koeien en paarden in de duinen van Voorne aan het begin van de 20e eeuw. Op 1500 hectare duinland is dat ruim twee koeien per hectare, terwijl een duinlandschap gezien de natuurlijke schraalheid maximaal 1 koe op 10 hectare verdraagt. Kortom: er was een vreselijke overbeweiding of de getallen kloppen niet.

Er is ons geen enkel beeld van een Voorns duinlandschap bekend vol koeien en dat maakt ons argwanend.

Het weinige beeld uit het Streekarchief dat we hebben laat een viertal beestjes zien (en drie kinderen..koeienjongens?) in een inderdaad beweid duinlandschap nabij Rockanje. Flink beweid maar niet overbeweid.

De duineigenaar van rond 1910 (NV Voorne’s Duin) had andere bedoelingen met het duin: eigen agrarische ontwikkeling, verpachting en exploitatie (villabouw). Oude beweidingsrechten van aanwonende boeren zullen een hinderpaal zijn geweest ook al bracht beweiding enige inkomsten mee, want boeren moesten betalen. Dat er sprake was van overbeweiding en ook enige verstuiving (in de zeeduinen) is wel aannemelijk maar hoeveel vee was er nu echt? Het Hoogheemraadschap van Voorne verbood destijds de beweiding en daar hadden we een halve eeuw later behoorlijk spijt van (duin is dichtgegroeid).

Dat ‘beweidingsverbod’ (in de nieuwe Keur van 1909) was overigens niet een algeheel verbod, de beweiding werd beperkt. Beweiding werd vergunningplichtig, net als afzanding / afgraving wat in die tijd ook overal meest kleinschalig plaatsvond. De Keur maakt duidelijk dat beweiding van de buitenduinen alleen in bijzondere gevallen zou worden toegestaan (in principe niet). Beweiding van de binnenduinen mocht alleen tussen 1 Mei en 15 October en onder algemene voorwaarden (i.h.a. zorgen dat er geen verstuiving optreedt) en specifieke voorwaarden (afhankelijk van de plek).
De streekhistoricus  Van der Graaf uit Rockanje meldt dat de omheinde duinpercelen van de NV Voornes Duinen buiten deze vergunningplicht vielen.

Help ons aan beeld of aan cijfers. Wie weet uit landbouwarchieven, overlevering in de familie of beeld hoeveel beesten er echt waren? Zie hieronder de brief van van Hoey Smith die om aanvulling vraagt! Zie aanvullingen aan het eind!

Dank! Rolf Roos & Nico van der Wel

Mail ons of reageer onder dit bericht!

Reactie Bob Benschop, 23 maart 2022, streekarchief Voorne Putten: zie plaatjes bijgaand met aantallen vee gemeente Oostvoorne, Rockanje en Nieuw-Helvoet rond 190  (Uit: de Toestand van de Gemeente, Streekarchief).

Melkvee ging zeker niet het duin in, jongvee kwam er wel voor in aanmerking. Als je alle jongvee bij elkaar optelt kom je aan ruim 2000 ex, maar gingen al die dieren ook het duin in? Dat is zeer onwaarschijnlijk, als het een kwart was zal het veel zijn, ergo de genoemde getallen in de brief  van J. van Hoey Smith achten we onwaarschijnlijk.

Drie scans met hoeveelheden vee rond 1900:

Oostvoorne

Rockanje

Nieuw-Helvoet

 

About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago
    • Veldonderzoek naar effecten opspuiten zand https://t.co/bLkwZkPmuI over a year ago
    • Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld https://t.co/itaSWqGOtM over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/5nEG3Jxlgo over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/GabP5KkEMJ over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/uxlVMSBgMf over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/tvLtuZtPWD over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/9PatwTug0r over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/ziBpNBr6Ti over a year ago
    • Hotspot Coepelduynen: 10 soorten in beeld https://t.co/COzYeEpx67 https://t.co/qgCJUMKjwZ over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl