over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

06
JUL
2017

Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur?

Nico van der Wel
ActueelCamperduin-PettenNatuur en landschap
Posted By : NatuurMedia
Comments : 0

Achterboek Bloeiende duinen: online achtergronden bij het gelijknamige boek

Begin 2017 kwam een aantal onderzoeksrapporten uit over de Hondsbossche Duinen. Dat is het nieuwe duingebied tussen Camperduin en Petten, opgeleverd in 2015, dat vóór de oude Hondsbossche en Pettemer Zeewering in zee is aangelegd. De rapporten gaan vooral over de gevolgen van het project voor de natuur in de omliggende gebieden. Conclusie: die gevolgen lijken beperkt. Wel zijn er minder scholeksters, steenlopers en regenwulpen geteld doordat een deel van hun voedselgebied onder het zand verdween. Tegen de oude dijk aan verschenen planten die tot voor kort zeldzaam in ons land waren zoals zeewolfsmelk en laksteeltje. Hier een korte melding van een aantal krenten uit de pap.

Het project heette ‘Kust op kracht’ en bestond uit de aanleg van een enorm zandlichaam aan de zeezijde van de oude zeewering, deels in het water (de vooroever) en deels boven water (het nieuwe duingebied). Omdat het zo’n groot project was, is het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier verplicht om de natuur in de omgeving goed in de gaten te houden. Dit betreft de volgende onderwerpen:

  1. Aanvoer van zand en zoutspray in de duinen meteen ten noorden en ten zuiden van de oude dijk en in de Harger en Pettemerpolder
  2. De vegetatie in de duinen meteen ten noorden en ten zuiden van de oude dijk en in de Harger en Pettemerpolder, en de vegetatie in het nieuwe duingebied
  3. Mosselaangroei op strandhoofden en op stortbermen op Texel.
  4. De vogelstand in de omgeving van het project.
  5. Eventuele verzoeting van het oppervlaktewater en het grondwater in en nabij de Harger en Pettemerpolder.

Het onderstaande is gedestilleerd uit vier onderzoeksrapporten over de gevolgen van de aanleg van het nieuwe duingebied de Hondsbossche Duinen.

De Harger en Pettemerpolder

In deze polder komt zoute kwel omhoog, wat de voornaamste reden is van het voorkomen van brakke natuur, waaronder het bijzondere palingbrood. De natuur in deze polder zou kunnen veranderen door

  • het inwaaien van zand;
  • de afname van saltspray (de branding ligt nu verder weg)
  • het ontstaan van een zoetwaterbel in het nieuwe duingebied, waardoor de zoute kwel zou kunnen veranderen in zoete kwel.

Er blijkt echter nauwelijks zand de Harger en Pettemerpolder in te waaien, zo weinig dat het onderzoek ernaar stopt. Enkele soorten die profijt kunnen hebben van saltspray, zoals kattendoorn en smalle rolklaver, lijken af te nemen. Onderzoek in de komende jaren moet uitwijzen of dit effect inderdaad optreedt. Van verzoeting c.q. afname van de zoute kwel in de polder is vooralsnog geen sprake (maar dat effect zou pas op langere termijn optreden).

Het natuurgebied De Putten is heringericht met eilandjes waardoor het is gebruikt als broedgebied, voor het eerst in 2016; vanaf juli 2016 waren er veel broedende grote sterns aanwezig (tot 7.000).

Vegetatie

In de vegetatie in de duinen meteen ten noorden en ten zuiden van de oude dijk en in de Harger en Pettemerpolder zijn geen veranderingen waargenomen. Wel zijn er ontwikkelingen in het nieuwe duingebied. Hier hebben zich al snel kenmerkende soorten van nieuwe duinen gevestigd, zoals biestarwegras, zeemelkdistel, strandkweek, zeeraket, zeeposteleien en andere.

De westzijde van de oude dijk (met oude basaltblokken) raakt gedeeltelijk bestoven met zand. Hier heeft een stormachtige ontwikkeling van kenmerkende soorten die saltspray kunnen verdragen. Het gaat om ‘vloedmerkplanten’ en ‘planten van embryonale duinen’. Er heeft zich een groot aantal nieuwe soorten gevestigd, waaronder de zeevenkel, zeewolfsmelk, laksteeltje en de Rode-lijstsoort gelobde melde. Als de dynamiek in de komende jaren afneemt zullen ze echter het veld ruimen. Op de oostzijde van de dijk heeft de voormalige Rode-lijstsoort Bijenorchis zich spectaculair uitgebreid. Soorten zelf bekijken? Zie de wandeling Hotspot.

NB De bijzondere paddenstoelen van oude dijkjes (zie https://duinenenmensen.nl/de-hondsbossche-zeewering/) zijn niet meegenomen in het onderzoek.

Mossels en vogels

De oude Hondsbossche en Pettemer Zeewering was voorzien van stroomhoofden bekleed met basalt. Daarop bevonden zich veel mossels, een belangrijke voedselbron voor o.a. scholeksters en steenlopers. Deze voedselbron ging verloren bij de aanleg van de nieuwe zandige kust. Ter compensatie zijn er twee maatregelen genomen:

  • Op 31 strandhoofden tussen Sint Maartenszee en Julianadorp is Elastocoast aangebracht, dit is een speciale verlijmde steenlaag. Dit om de vestiging van meer mossels mogelijk te maken.
  • Op Texel is ten noorden van de haven van Oudeschild aan de dijkvoet ruim 2 kilometer stortberm verbreed en verhoogd. Ook hier ging het om het verbeteren van de mosselvestiging en de beschikbaarheid van mossels voor vogels.

Deze maatregelen zijn vooralsnog niet effectief. Elastocoast laat geen verschillen zien met onbehandelde strandhoofden en leidt ook niet tot meer vogels. Bij de Texelse stortbermen verloopt de kolonisatie door mossels erg langzaam en komen er vooralsnog duidelijk minder mossels voor op de aangepaste stormberm dan op een naburige oude stortberm. Ook deze ‘opvangplek’ laat geen toename van scholeksters en steenlopers zien.

Bij de overige vogelsoorten varieert het beeld. Een direct verband met de nieuwe zandige kuststrook is er alleen bij de regenwulp. Slechts weinig vogels van deze in voor- en najaar doortrekkende soort bezoeken de kust. De aantallen in het telgebied zijn sterk afgenomen, en herstel ligt niet voor de hand. Voor regenwulpen zijn in het telgebied namelijk niet of nauwelijks compenserende maatregelen genomen.

Bronnen

  • C. ten Haaf, T. Damm: Zwakke schakels N-H – monitoring flora en vegetatie 2016 (Van der Goes en Groot / Ten Haaf en Bakker 2017)
  • J.H. Beekman: Kustversterking Zwakke Schakels Noord-Holland – effectmeting vogels 2016 (Arcadis 2017)
  • B. Arens, K. Stins, J. Rotteveel en L. Knol: Zwakke Schakels Noord-Holland – Metingen zand- en zoutspray rondom HPZ, tussenrapportage 2017 (Arens Bureau voor strand- en duinonderzoek / HHNK 2017)
  • J. Drent, R. Dekker, O. Kramer en A. Dijkstra: Rapportage bemonsteringen strandhoofden aan de Noord-Hollandse kust tussen Sint Maartenszee en Julinanadorp en de stortberm op Texel tussen Oudeschild en Oost in de periode mei 2015 – januari 2017 (NIOZ 2017)
About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • Duinen en mensen Voorne IN DE MEDIA Duinen en mensen Voorne is uit! https://t.co/UTJ48ndVXP https://t.co/8BTKSTQYSX 47 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 8. Voornse flora: rijker dan dit is er niet in ons land. (een foto van kle… https://t.co/7TdiogOCGl 62 days ago
    • Voorne; persbericht nr. 7: Kustlandschap in één hand naar grote en kleine brokken: natuurgebied, bebouwing of landg… https://t.co/esyyLyFaE2 63 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 6: de Heveringen als oudste duinkern https://t.co/55PV2rSVW3 https://t.co/TMkMrqYtaC 64 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 5: Waarom liggen er dijken aan de binnenduinrand tot in het duin?… https://t.co/My2h4jamE4 65 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 4: rijke collectie dubbelbeelden toont veranderingen duinlandschap Voorne… https://t.co/ORcvQ1d5D5 66 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr.3: het oeroude Berkenrijs bestaat nog steeds. https://t.co/P4HnewD7di https://t.co/rNOhlwn3ie 67 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 2: nieuw onderzoek onthult unieke geologie van de kust van Voorne… https://t.co/kdcBkkrAL2 68 days ago
    • Voorne behoort met 135 soorten broedvogels tot de vogelrijkste gebieden van Nederland, veel rijker dan de vasteland… https://t.co/yKa3KEpqO2 69 days ago
    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 85 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 85 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl