over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

13
APR
2017

Voorjaarsbloemen van Elswout

 Joop Mourik & Rolf Roos
Achterboek Bloeiende duinenGeen categorie
Tags : Hotspot
Posted By : NatuurMedia
Comments : 0

Achterboek Bloeiende duinen: online achtergronden bij het gelijknamige boek

Met dank aan Jan-Willem van Velzen en Danny Zuurbier, fotografie

Bij dit artikel hoort een ‘hotspot bloeiende duinen‘ met 10 soorten in beeld en waar je kan vinden.

Dit artikel is mogelijk onderdeel van komend boek Bloeiende duinen.

Elswout, een landgoed aan de binnenduinrand bij Haarlem is incl. weilanden langs Elswoutlaan en het beboste en niet afgezande Duinvliet 85 hectare groot. Na het afgraven van de duinen voor zandwinning vanaf de 16e eeuw is Elswout met haar graslanden, bossen, waterpartijen en bouwwerken vormgegeven, eerst als strakke tuin in de formele geometrische stijlvorm met kunstig geschoren hagen, tuinbeelden en fonteinen. Het bakstenen poortgebouw en de koetshuizen annex paardenstallen dateren uit het derde kwart 17e eeuw. Vanaf halverwege de 18e eeuw maar ook in de 19e eeuw vormden tuinarchitecten de tuin om tot een landschapspark in Engelse stijl met soepele lijnen dat grotendeels bewaard is gebleven.

Kenmerkend in de niet afgegraven delen in het zuiden en westen zijn (deels afgevlakte) (zure) duinen met zomereiken, wilde kamperfoelie, bochtige smele en hier en daar ook de adelaarsvaren, een soort die met zijn diepstekende wortelstokken in kalkloos (oud) duinzand groeit. Het eikenbos lijkt op het ooit uitgestrekte strandwalbos op oude duinen, de Aerdenhout, maar is in de laatste wereldoorlog vrijwel geheel gekapt. Moshellingen onder beuken bepalen in de overgang naar de waterpartijen nu al ruim twee eeuwen het landschappelijke beeld en worden vrijgehouden van andere begroeiing en dikke lagen beukenblad. Hier is met wat geluk soms stofzaad te vinden.

Vingerhelmbloem

De in Elswout en het aangrenzende Koningshof voorkomende stengelloze sleutelbloem is een kenmerkende soort voor oud binnenduinrandbos. Meer plantensoorten van oude bosgrond zoals bosanemoon, daslook, wilde hyacint,vingerhelmbloem, muurhavikskruid en dicht havikskruid komen verspreid en plaatselijk rijkelijk voor en specialiteiten zoals groene bermzegge, boskortsteel, gewone bermzegge, boszegge, die deels waarschijnlijk met aanplant van bomen zijn meegekomen. Kenmerkend is ook moeslook dat een grote groeiplaats heeft tegenover het poortgebouw, aan de voet van een grote eik aan het Duinvlietspad.

Zomerklokje

Haarlems klokkenspel; foto J.J Boelhe

Vanaf de 17e eeuw is een soortenrijke en eigenzinnige flora aangeplant en verwilderd op de afgevlakte delen en langs waterpartijen. In het vroege voorjaar trekken deze ‘stinsenplanten’ de aandacht: o.a. hondstand, oosterse sterhyacint, grote sneeuwroem, wilde narcis en boerencrocus. Veel hiervoor genoemde soorten zijn relatief recent (vanaf 1980 en de jaren er na) geplant door Staatbosbeheer waaronder keizerskroon, zomerklokje en kievitsbloem. Ook komt het Haarlems klokkenspel voor, een cultuurvariëteit van de knolsteenbreek met dubbele kroonbladen. Dit is een soort van aanplant lang geleden, evenals hartbladzonnebloem, slanke sleutelbloem en knikkende vogelmelk. Ze beperken zich tot de typische stinsenmilieu’s, dus voornamelijk langs de lanen, bossages, graslanden of waterlopen, waar ze ooit zijn aangeplant.

De slootjes in de weilanden langs de Elswoutslaan hebben de rijkste onderwaterflora van Haarlem met soorten als watergentiaan, gewoon watervorkje, kikkerbeet, drijvend fonteinkruid en sinds enkele jaren ook de zeldzame waterviolier en, in toenemende mate, groot blaasjeskruid, de vleeseter (watervlooien) onder de waterplanten. Dicht langs de waterkant staan beekpunge en gewone dotterbloem. Een specialiteit van Elswout en omgeving is tenslotte het geoord helmkruid.

 

About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek. Nieuw boek komt er aan!
    42,50 voorintekening 24,95

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    24,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 19,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    24,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago
    • Veldonderzoek naar effecten opspuiten zand https://t.co/bLkwZkPmuI over a year ago
    • Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld https://t.co/itaSWqGOtM over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/5nEG3Jxlgo over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/GabP5KkEMJ over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/uxlVMSBgMf over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/tvLtuZtPWD over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/9PatwTug0r over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/ziBpNBr6Ti over a year ago
    • Hotspot Coepelduynen: 10 soorten in beeld https://t.co/COzYeEpx67 https://t.co/qgCJUMKjwZ over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl