over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

28
SEP
2015

De Nieuwe Beer

Frank Saris
Maasvlakte
Tags : De Beer, Europoort, Nieuwe Waterweg
Posted By : Nico van der Wel
Comments : 1

citaat Thijsse De Nieuwe Beer

Wie het Natuurmonument De Beer nog gekend heeft, hoort er echt bij in natuurminnend Nederland. Het aantal mensen dat De Beer nog op het netvlies kan toveren, neemt echter zienderogen af. Uit eigen waarneming spreken zij zonder uitzondering in natuur-romantische bewoordingen over dit gebied. De Beer verdween bijna een halve eeuw geleden onder de Rotterdamse expansie. Zijn uitzonderlijke natuurwaarde heeft het niet van de ondergang kunnen redden: het lag op het verkeerde moment op de verkeerde plaats.

De constatering dat De Beer bij sommige jonge medewerkers van Sovon Vogelonderzoek Nederland niets opriep, was een van mijn motieven voor het schrijven van een boek over de geschiedenis van het beschermen van vogels. Wat bij de oudere generatie ornithologen en natuurbeschermers toch heel lang een open zenuw was, dreigt in de natuurbeschermingsinflatie teloor te gaan. Verdieping in de geschiedenis is heel spannend, soms zelfs inspirerend. De geschiedenis kan ons helpen de weg te duiden voor de toekomst en: waarom zou de geschiedenis zich niet kunnen herhalen?

De Oude Beer

Door het uitgraven van de Nieuwe Waterweg, ontstaat in 1872 een dynamisch duinlandschap dat relatief snel uitgroeit tot een internationaal vermaard natuurgebied met grote broedkolonies van dwergsterns, grote sterns, visdiefjes, kokmeeuwen, stormmeeuwen en kluten. Thijsse bespreekt in het Verkade-album Onze groote rivieren hoe De Beer eruitzag. Het is ook goed te zien in de film over De Beer van Simon de Waard die in 2007 opnieuw is uitgebracht.

Beer1 grote stern_fotoWabeKorfmaker_collMBakelaar

Grote sterns op De Beer. Foto Wabe Korfmaker (coll. M. Bakelaar)

Landschapsecologisch gezien was het ontstaan van De Beer een gelukkig toeval. Waarom juist op deze plek en niet ergens anders in de delta? We weten het niet.
De Beer was een belangrijk complex van duinen, groene stranden, zilte en brakke duinvalleien en slikken, met een rijke en gevarieerde flora en fauna. Tijdens de oorlog legde de Wehrmacht hier – aan de toegangspoort van Rotterdam – omvangrijke verdedigingswerken aan, zodat de duinen grotendeels vernield werden. En daarbij bleef het niet: de ‘Nederlandse’ autoriteiten ontwierpen vervolgens plannen voor inpoldering van de slikken langs de Brielse Maas en betrokken daarin ook een deel van het natuurmonument. Onder normale omstandigheden zou dat onmogelijk zijn geweest. Ondanks felle tegenstand van het bestuur van de Stichting De Beer en van het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming wist men, door de Wehrmacht voor het plan te interesseren, tenslotte te bereiken dat het grootste gedeelte van De Beer werd ingepolderd. In feite een geval van economische collaboratie. Hoe dan ook ging hierdoor het enige grote, natuurlijke gebied aan de riviermonden, waar wind, water en zand vrij spel hadden en de duinen geen zeewering vormden, grotendeels verloren.

Wederopbouw

Na de oorlog gaat alles nog sneller. In 1957 komt het plan-Europoort op tafel. De havenbaronnen richten hun begerige blikken richting zee. Om hun ambitie te voeden, wereldhaven nummer 1 te worden en te blijven, worden twee dorpen, Nieuwesluis en Blankenburg, én het restant van De Beer weggevaagd: in het jaarverslag van de haven slechts een voetnoot, voor de Nederlandse natuurbescherming een trauma. Het hele vernietigingsproces is in 1965 voltooid. De manier waarop is ontluisterend: midden in het broedseizoen, de eieren van grote sterns spatten in het rond. De begroeiing wordt afgebrand door grote stapels oude autobanden in de hens te steken. Zou dit opnieuw kunnen gebeuren? De wetgeving zegt van niet, tenzij het landsbelang… Laten we daarover maar zwijgen.
De Beer ontstond toevallig, juist ten zuiden van de Nieuwe Waterweg. In dit milieu is het niet moeilijk om nieuwe natuur te ontwikkelen. Waarom geen Nieuwe Beer, als compensatie voor Maasvlakte 1 en 2 en de achteruitgang van de Duinen van Voorne? Heb ik die plannen al langs zien komen, geachte natuurbaronnen? De aanleg sluit mooi aan bij de plannen om onze kust klimaatbestendig te maken. Een Nieuwe Beer is aan te leggen zoals de Zandmotor. Het is minder toevallig dan het ontstaan van De Oude Beer, maar zeker niet minder spannend. En wat een uitzicht zal dat zijn: aan de ene horizon de branding, omkijkend zie je de Europoort-skyline met het nieuwe giga-windpark: nieuwe wildernis, aan de Nieuwe Maas. Ik ben bereid de ‘Rapportageverplichting in het kader van de Natura2000 doelen’ te helpen maken en zo een klein bureaucratisch beletsel te helpen slechten…

Uit: Woorden over de wildernis (uitgeverij Natuurmedia, 2014).
Meer over De Beer op de speciale website van Ed Buijsman

Gerelateerde artikelen:

  1. De Beer. Een dure les
About the Author

Social Share

    One Comment

    1. Pingback: Duinen en mensen » Woorden over de kustwildernis

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 8. Voornse flora: rijker dan dit is er niet in ons land. (een foto van kle… https://t.co/7TdiogOCGl yesterday
    • Voorne; persbericht nr. 7: Kustlandschap in één hand naar grote en kleine brokken: natuurgebied, bebouwing of landg… https://t.co/esyyLyFaE2 2 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 6: de Heveringen als oudste duinkern https://t.co/55PV2rSVW3 https://t.co/TMkMrqYtaC 3 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 5: Waarom liggen er dijken aan de binnenduinrand tot in het duin?… https://t.co/My2h4jamE4 4 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 4: rijke collectie dubbelbeelden toont veranderingen duinlandschap Voorne… https://t.co/ORcvQ1d5D5 5 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr.3: het oeroude Berkenrijs bestaat nog steeds. https://t.co/P4HnewD7di https://t.co/rNOhlwn3ie 6 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 2: nieuw onderzoek onthult unieke geologie van de kust van Voorne… https://t.co/kdcBkkrAL2 7 days ago
    • Voorne behoort met 135 soorten broedvogels tot de vogelrijkste gebieden van Nederland, veel rijker dan de vasteland… https://t.co/yKa3KEpqO2 8 days ago
    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 24 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 24 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl