Zilte graslanden in de Verenigde Harger en Pettemerpolder. Foto Cor ten Haaf

Overgenomen uit Duin, jaargang 2015 nr. 1 (tijdschrift van de Stichting Duinbehoud).

[red] Het nieuwe duinlandschap dat recent voor de Hondsbossche Zeewering is aangelegd, is goed ontvangen en de bewondering is groot. Hier en daar is een kritisch geluid te horen (zie bijvoorbeeld hier). Theo Bakker en Cor ten Haaf maken een kanttekening bij de verwachte positieve effecten op de natuur.

Er wordt [in de plannen] een nogal positief beeld geschetst van de te verwachten natuurwinst. Er wordt ook gesproken over verlies van natuurwaarden, zoals de onderwaternatuur aan de zeekant van de dijk. Helaas is er geen aandacht voor de bedreiging die het nieuwe duingebied vormt voor de zilte en brakke natuur achter, dus aan de landzijde van de dijk in de Leipolder en in de Verenigde Harger- en Pettemerpolder. In deze polders komen zeldzame zilte levensgemeenschappen voor, waaronder zilte graslanden, binnendijkse kweldervegetaties en brak water met o.a. ruppia’s, riffen met palingbrood (kolonies mosdiertjes) en een gevarieerde brakwatermacrofauna.
Emeritus hoogleraar Cees den Hartog, die het gebied al kent vanaf 1950, verwoordde het in 2014 als volgt: ”…buitengewoon belangrijk gebied, omdat er diverse uiterst zeldzame soorten voorkomen, die zich er al 60 jaar hebben weten te handhaven. …misschien het best bewaarde brakwatergebied in ons land. …Een blik in de ’Nieuwe Atlas voor de Nederlandse Flora’ (2011) toont heel duidelijk dat de achteruitgang van de brakwatersoorten, zoals Ruppia maritima en R. cirrhosa wel heel snel is gegaan, en ik vrees dat de achteruitgang nog lang niet gestopt is. Er zijn nog maar heel weinig vindplaatsen over in vergelijking met de jaren 50 van de vorige eeuw.”
Ondertussen is duidelijk geworden dat zich onder het nieuwe duingebied een zoetwaterbel zal vormen met een diepte van 10 meter. Hierdoor zal op termijn van tien tot enige tientallen jaren verzoeting optreden van in ieder geval een deel van dit brakke gebied, waaronder het beroemde vogelreservaat De Putten. Inmiddels zijn maatregelen bedacht om de gevolgen van deze verzoeting op de aquatische natuur te verminderen: de aanleg van kwelputten die voor aanvoer van zout grondwater naar het oppervlaktewater gaan zorgen. Deze maatregelen zijn vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst Natuur die is gesloten tussen alle betrokken natuurorganisaties en (semi)overheden. Of dit voldoende zal zijn om de brakke en zilte natuurwaarden te behouden zal de toekomst leren. In elk geval ligt er nog een uitdaging om ook de brakke, terrestrische natuurwaarden veilig te stellen.

Nieuw ingeplante helm tegen de oude dijk, daarachter polder en duinen bij Camperduin. Foto Rolf Roos