Rolf Roos

Wie weet er veldnamen in de Nederlandse duinen waarin kleur een hoofdrol speelt? Stuur ons kaartjes of foto’s van naambordjes etc. Graag met duidelijke locatiegegevens. Je kunt ook onderaan dit bericht reageren. Ook welkom: mooie foto’s van gekleurde duinen! Stuur a.u.b. kleine files voorzien van locatie en naam van de fotograaf.

Grijs duin Schiermonnikoog. Of groen? Of roze? Foto: Emiel Oost

Al sinds in de jaren 80 van de vorige eeuw iemand (een beleidsbioloog vrees ik) onze prachtige duinen indeelde in ‘witte’ en ‘grijze’ duinen schuurt dat een beetje met mijn eigen werkelijkheid. Dat woord ‘grijze’ zou wellicht slaan op de in het noorden liggende duinhellingen die  grijs zien van de korstmossen.  NIet erg duidelijk, maar ja. Voor het meer begrijpelijke ‘wit’ zijn weinig woorden nodig, al is ‘blond’ voor de zuidelijke duinen, met hun kalk- en ijzerrijke zand, veel treffender. Ja, de Schoorlse Duinen, die zijn wit, behalve bij zonsondergang natuurlijk, dan zijn ze roze of oranje. Omdat ik schrijf voor een gewoon publiek dat groter is dan de populatie grijzeduinenbiologen met hun soms onbegrijpelijke habitattypes, noem ik ‘grijs duin’ steevast naar wat we kunnen zien: bijvoorbeeld open duingrasland met o.a. helm dat heel bloemrijk kan zijn met al dat schermhavikskruid, geel walstro, paardenbloemen, etc. Soms ook met veel rendiermossen en die zijn vaak maar ook niet altijd: grijs.

In het schema van wit en grijs passen ook zwarte duinen. Die komen meer voor dan we denken. Op Schiermonnikoog troffen we een Zwarte Duinenpad, een zijweg van de Badweg. Dit ‘zwart’ mogen we waarschijnlijk interpreteren als tegenstelling van wit, namelijk met een – donkere – vegetatie bedekt, bijvoorbeeld met veel kruipwilg of de echt donkere kraaiheide (maar die komt op Schier weer niet of nauwelijks voor). Zo bestaat er bij Schoorl een ‘Zwarte blink’,  waarbij een ‘blink’ een 19e-eeuws woord is voor stuivend, blinkend, licht duin. Waarschijnlijk is deze eens stuivende blink donker begroeid geraakt. Zo is een aardige contradictio in terminis ontstaan. Zwartwitter kunnen we het niet maken.

Wat we nu zoeken zijn meer veldnamen van duinen met een kleur er in. Wie helpt ons aan gele, rode en blauwe duinen? Ook tekeningen of schilderijen van duinen met heel afwijkende tinten stellen we op prijs.

Enige voorlopige resultaten:

Witte duinen, zwarte duinen

Rode duinen

Piet Mondriaan 1909: Duin; Kunstmuseum Den Haag