over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

29
APR
2016

Geschiedenis van de Wadden, een recensie

Rolf Roos
Geen categorie
Tags : recensie, Waddeneilanden
Posted By : Rolf Roos
Comments : 0

cover geschiedenis van de waddeneilandenGeschiedenis van de Waddeneilanden

Ondertitel: Canon van de Waddeneilanden

(Door Anne Doedens en Jan Houter, 2015)

Na het bejubelde maar overgewaardeerde ‘De Wadden. Een geschiedenis’,  van Mathijs Deen (dat bij lezing een vlotte tekst maar weinig structuur bood en weinig heldere feiten) is er een ander werk verschenen. Volgens de hoofdtitel gaat het over de Wadden maar de ondertitel perkt dat meteen in tot de eilanden zelf. Geen probleem natuurlijk. Niet de zee maar het zand en de klei. Het is een poging tot canonisering, “Een totale geschiedenis in hoofdzaken” wordt beloofd  door de uitgever, waarvan we het persbericht citeren.
Veel werd geschreven over de natuur en de geschiedenis van ieder eiland apart. Geschiedenis van de Wadden – Canon van de Waddeneilanden is het eerste dat vijftig historische hoogtepunten en hoofdzaken van de Nederlandse Waddeneilanden weergeeft. In hun samenhang en apart. Van Texel, Vlieland en Terschelling tot Ameland, Schiermonnikoog en Rottumeroog. 

Het water verbond de eilanders. Hun blik was gericht op de Noord-, de Zuider- en de Waddenzee, op de Oostzee en Indië; zonder zeevaart en visserij kon geen eiland. De eilander ‘talen’ zijn verwant. De folklore kent overeenkomsten. De aanleg van bossen maakt op alle eilanden deel uit van één proces. Opvallend is de aanwezigheid van doopsgezinden. De rol van kerken en kloosters is bepalend voor de Waddengeschiedenis. Veranderingen van het landschap voltrekken zich hier sneller dan elders. Aparte staatjes als Ameland, beroemde Nederlanders als kardinaal de Jong, Willem Barendsz. en Willem de Vlaming komen aan bod. De betekenis voor onze nationale defensie is en was groot. Meer dan elders vindt en vond men er kunstenaars van allerlei soort, zoals Wolkers op Texel. 

Er werd overlegd met tal van kenners van de eilanden zelf om een evenwichtig beeld te scheppen.
Tot zover de p.r.  Door de overlading via het web is er meer dan ooit behoefte aan goed geredigeerde en rijk geïllustreerde boeken die inzicht geven en interpretatie. Geen democratisch keukentafelgebeuren met sociale media, maar heldere lijnen, goede verhalen. Overzicht! Een prima initiatief dit boek. Een canon is dan een prettige kapstok. Een canon is een kernverhaal, een kernthema in de veelheid van gebeurtenissen in de geschiedenis van een streek.

Auteurs kozen voor 50 van die verhalen die overzichtelijk, chronologisch zijn gerangschikt. Ze zijn noodgedwongen altijd kort, wat geen bezwaar is als het maar niet fragmentarisch of kort door de bocht wordt. Het is qua opzet een geweldig boek met vele fraaie doorkijkjes maar we noemen enige tekortkomingen.

Zo ontbreken verhalen over verdwenen Waddeneilanden (Huisduinen, Callantsoog) die in de inleidende canons over strandwal en doorbraken niet hadden misstaan. Over onderliggende processen die Waddeneilanden vormen en vervormen is te bescheiden aandacht. Geschiedenis is wat sterk ingeperkt tot het menselijk bedrijf.

In het voorwoord heeft uw recensent vergeefs gezocht naar een heldere verantwoording van keuzes voor de vele leuke en vaak leesbare onderwerpen. Zo staat er wel een vrij zouteloos verhaal over waddenbestuur (en wordt niet duidelijk gemaakt wat dit inhoudelijk heeft opgeleverd) maar ontbreekt er weer een samenbindend verhaal over de recente theorie van ‘eilandstaarten’ dat kon worden ingebed een mooi verhaal over vormverandering (en dat is heel wat breder dan het opgenomen stuifdijkcanon). Nogal wat onderwerpen hebben meer met aaibaarheid of aansluiten bij de interesse een breed publiek te maken zoals de veerboten en de scheepswrakken. Elk canon wordt afgesloten met ‘verder lezen’ en ‘er op uit’ waarvoor men beter het web (met enkele goede urls) had kunnen gebruiken want het is zeer onvolledig en snel gedateerd wat er nu staat.

Er zijn twee van de 50 onderwerpen gewijd aan natuur en natuurbescherming, wat bepaald karig genoemd mag worden. In die verhalen is men nogal anekdotisch. De grote lijnen van het tot stand komen van de natuurgebieden komen niet uit de verf. De grote rol van Staatsbosbeheer op alle eilanden had is een rode draad kunnen zijn die niet werd opgepakt, net als het spanningsveld tussen bosaanleg, recreatie en jacht (daarover geen woord). Dat de zeehondencreche in Pieterburen wordt bedeeld met een alinea heeft weinig met het onderwerp van het boek te maken. Over de geschiedenis van de natuur op de eilanden: geen woord over trends, herkomst van soorten, veranderingsprocessen, etc.

Wie deze onvermijdelijke tekortkomingen voor lief wil nemen is het de aanschaf toch waard want het zijn goede inleidingen op vele onderwerpen. Meer duiding en inperking tot de eiland zelf was fijn geweest. Of verschillen de eilanden daarover onderling te veel om te kunnen canoniseren?
 € 29,95
Bestellen: Walburgpers of uw boekhandel
Er zijn helaas geen links beschikbaar naar inhoudsopgave of delen van het boek.

Gerelateerde artikelen:

  1. Recensie De Natuur van de Kust
  2. Trailer Razende Bol (recensie)
About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 15 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 15 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago
    • Veldonderzoek naar effecten opspuiten zand https://t.co/bLkwZkPmuI over a year ago
    • Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld https://t.co/itaSWqGOtM over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/5nEG3Jxlgo over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/GabP5KkEMJ over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/uxlVMSBgMf over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/tvLtuZtPWD over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/9PatwTug0r over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl