over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

11
JUN
2014

J. Strijbos: vol van de Griel, een vogel uit de blonde duinen.

Bert Buizer
Portretten
Tags : Bergen, Kennemerland achtergronden
Posted By : NatuurMedia
Comments : 1

– Uit: Bergen aan Zee: natuur en landschap in archieven

Voor heel wat generaties natuurfotografen, -liefhebbers en –beschermers was Jan P. zoals hij werd genoemd, de grote inspirator. Tot op hoge leeftijd trok hij door het land met zijn diavoorstellingen en zijn natuurfilms, die hij met zeer luide stem van commentaar voorzag. Hoewel hij was opgeleid voor bouwkundig tekenaar / architect koos hij ervoor om van de pen te leven en in 1935 verscheen zijn eerste boek ‘De Blauwe Reiger’. Jan P. reisde al voor de oorlog naar Spitsbergen, beleefde daar een hachelijk avontuur waarbij hij ternauwernood aan de dood ontsnapte. Zijn ‘Svalbard. Zwerftocht langs de koele stranden van Spitsbergen’ waarin hij over dit voorval verslag doet, is nog steeds de moeite waard om te lezen. Jan P. had een vaste rubriek in dagblad De Telegraaf en op 14 augustus 1927 schrijft hij voor de eerste keer over zijn wandelingen in het Berger duin. De jaren daarop schrijft hij nog diverse malen over duin en bos tussen Bergen en Bergen aan Zee. Opvallend is daarbij de beschrijving van de in ieder geval in de winter zeer hoge waterstand. Vele duinvalleien staan dan blank om in het volgende voorjaar een rijke flora te tonen. Met scherpe pen beschrijft hij de bedreigingen in de vorm van waterwinning, huizenbouw en wegenaanleg tussen bij voorbeeld de Franschman en Duinvermaak:

“De welstand van Bergen gebiedt verwerping van dit wegenplan, wijl het de rust en de ongereptheid van het Bergerbosch aantast. En laat in Godesnaam ook den schilderachtigen weg langs den duinvoet naar Schoorl en Groet zoo smal en bochtig en slechts al hij nu is…” (De Telegraaf, 2 maart 1930)
Jan Strijbos bij schuiltent
Veel van Strijbos’ natuurcolumns zijn in 1930 in boekvorm uitgebracht onder de titel ‘Waar de Stilte spreekt. Natuurleven van Holland’s blanke stranden en blonde duinen’. De uitgave werd ingeleid door Jac. P. Thijsse en geïllustreerd door S. Kuperus. Uitgever H.J.W. Becht te Amsterdam voorzag de titelpagina van het fraaie acrostichon ‘Hebt in werken bevrediging’.
Hoewel we veel minder nauwkeurig de door Strijbos beschreven situaties in het veld terug kunnen vinden als bij Bijhouwer het geval was, levert zijn werk toch een beeld op van een rijk en gevarieerd duingebied met veel dynamiek en veel ruimte voor een bijzondere planten- en dierenwereld.
Historisch is zijn verhaal – ‘De laatste der Mohikanen’ – over het voorkomen van de griel of doornsluiper, in de duinen. Strijbos schatte het aantal broedparen van deze bijzondere vogel in de Berger duinen in de periode 1930-1935 op vijf tot zeven. In zijn artikel in ‘De wandelaar in weer en wind’ 18  (1950) neemt hij ook een eigen foto, gedateerd 6 mei 1934, op van de kale Berger duinen “….Zoals het broedbiotoop van de griel er behoort uit te zien”. Op grote schaal zijn er stuifplekken, is de begroeiing ijl en toont het landschap dynamisch. In 1950 nam Strijbos nog maar één nest met twee eieren waar, waarvan er nog één verloren raakte. Het ornithologische tijdschrift Limosa vermeldt voor 1951 nog een tweetal nesten. In 1980 vatte Strijbos zijn grote kennis van het voorkomen van de griel samen in een artikel in Het Vogeljaar (28:80-88) onder titel: ‘De Griel, een duinvogel die verdwijnen moest’. Net als dit bij de koraalwortel het geval was, bleek ook dit een necrologie te zijn.

Griel foto Jan Strijbos

Griel foto Jan Strijbos

Gerelateerde artikelen:

  1. De heren Tesch en Pannekoek: eerste onderzoeken naar zand en afhankelijkheidsrelaties tussen duin en plantengroei.
  2. Cees Sipkes: adviseur in openbaar groen en groot kenner van wilde planten
  3. GYMNADENIA ODORATISSIMA (Muggenorchis in 1902 gevonden bij Bergen)
About the Author

Social Share

    One Comment

    1. Loes van Harrevelt 11 juli, 2014 at 12:30 Reply

      Voor een korte biografie en het archief van Jan P. Strijbos zie:
      http://www.nederlandsfotomuseum.nl/nl/collecties/fotografen-in-collecties/indeling/detail/form/fotografen?q_name_search=strijbos&language=nl-NL

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • Voorne; persbericht nr. 7: Kustlandschap in één hand naar grote en kleine brokken: natuurgebied, bebouwing of landg… https://t.co/esyyLyFaE2 14 hours ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 6: de Heveringen als oudste duinkern https://t.co/55PV2rSVW3 https://t.co/TMkMrqYtaC yesterday
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 5: Waarom liggen er dijken aan de binnenduinrand tot in het duin?… https://t.co/My2h4jamE4 2 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 4: rijke collectie dubbelbeelden toont veranderingen duinlandschap Voorne… https://t.co/ORcvQ1d5D5 3 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr.3: het oeroude Berkenrijs bestaat nog steeds. https://t.co/P4HnewD7di https://t.co/rNOhlwn3ie 4 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 2: nieuw onderzoek onthult unieke geologie van de kust van Voorne… https://t.co/kdcBkkrAL2 5 days ago
    • Voorne behoort met 135 soorten broedvogels tot de vogelrijkste gebieden van Nederland, veel rijker dan de vasteland… https://t.co/yKa3KEpqO2 6 days ago
    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 22 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 22 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl