Waar? De stuivende duinen van het Kennemerstrand, IJmuiden, een soort niemandsland net buiten het Nationaal Park Zuid-Kennemerland, in de zeereep en het buitenduin.

Wanneer? 18 november 2015, op een middag tussen een storm met windkracht 9 en eentje met windkracht 8 door.

Waarom? Veldcollege o.l.v. mycoloog Martijn Oud voor duinliefhebbers die tot voor kort niet geloofden dat er zoveel soorten in het stuivende zand bij zee zouden kunnen groeien. Martijn Oud publiceerde recent over relatie dynamiek en paddenstoelen zeereep. Zie deze site.

En de complete soortenlijst: paddenstoelen Duinen La Maranda IJmuiden

Martijn Oud is publiciteitscoördinator van de NMV, de Nederlandse Mycologische Vereniging, en leidt als kenner regelmatig paddenstoelenexcursies, vooral in de kop van Noord-Holland. Martijn is betrokken bij het Zeereepproject van de NMV. Zie online.

Achter het strandrestaurant La Maranda (dat bij aanleg aan zee lag, maar nu meer dan 100m ervandaan, zie de kaart) is een prachtig uitzicht over het gebied met jonge, actieve duinen van het Kennemerstrand en de zee die deels vrij toegang heeft bij hoog water. Ten noorden hiervan ligt het Kennemermeer. Dat deel is botanisch gezien zeer interessant met o.a. honingorchis en teer guichelheil. Het zuidelijke gedeelte is voor paddenstoelenliefhebbers een favoriete plek. Via het Strandvonderpad naar de eerste duinenrij bij zee, de deels met helm begroeide witte duinen. Het zand waait ons om de oren en in de ogen. De vegetatie is zichtbaar voorzien van een vers laagje ingestoven zand. Er wordt aanvankelijk nauwelijks wat gevonden. Martijn heeft hier 4 dagen eerder met een groep mycologen een excursie gehouden en weet precies waar hij de de extreem zeldzame Helmharpoenzwam kan vinden. Dit is één van de zes typische soorten van de zeereep.

We vinden in de buitenste zeereep enkele oude exemplaren van de Duinfranjehoed, een Duinveldridderzwam en de Duindikhoed. Voor het vinden van het Zandtulpje moeten we iets verder van de zee af, want deze soort prefereert de leizijde van de zeereep. Het grootste deel van deze soort zit in het zand verborgen. Het lijkt op het eerste oog op een bekerzwam, maar hij heeft een steeltje. Dat zie je pas als je hem eruit haalt. Verder van de zee af,  in de zogenaamde ‘grijze duinen’ (d.w.z. duingraslanden) komen steeds meer duindoorns nog vol oranje bessen. Er zijn plekken met veel Zeewolfsmelk, een Rode Lijst soort. In dit biotoop veel Zeeduinchampignon. Op de terugweg zien we nog jonge planten van de Blauwe zeedistel, een beschermde soort. Langs het paadje richting La Maranda door het rietveld is enkele jaren geleden de Zandparasolzwam ontdekt, de eerste vondst voor ons land. Maar zoals het met paddenstoelen gaat, zo staan ze er, zo zijn ze weer weg. Net vogels.

Hieronder onze impressies voorzien van enige toelichting.

Eerst werden we op zoektocht gestuurd in de witte duinen vlak bij zee. Verbodbordjes ontbreken. Op afstervende helmwortels en door stuivend zand bedolven strooisel of aangespoeld materiaal uit zee  kunnen veel soorten groeien maar aanvankelijk kwamen we niet veel verder dan een Duinveldridderzwam (mycologen doen niet aan korte namen). Volgens Martijn Oud komt een deel van de toename aan soorten door klimaatverandering en worden er ook sporen via het drukke havenverkeer aangevoerd. Zie ook zijn artikel elders op deze site.

Duinveldridderzwam in de hand van Martijn. Plukken schijnt geen kwaad te kunnen maar er was een paar dagen eerder een paddenstoelenclub langs geweest en er stond niet heel erg veel meer….

Vindplaats Helmharpoenzwam foto Hanneke Waller

Helmharpoenzwam gevonden op steilrandje in kleine kerf, Kennermerstrand. Foto Rolf Roos

Martijn Oud toont een Leucopaxillus paradoxus (Duindikhoed). Foto Rolf Roos

Duinfranjehoed. Foto Hanneke Waller

Zandtulpje, kenmerkend voor de stuivende witte duinen. Foto Rolf Roos

Grauwe vlekplaat. Foto Hanneke Waller.

Bleek nestzwammetje. Foto Hanneke Waller

Donsvoetje, hier op duinaveruit. Foto Hanneke Waller

In de zone net achter de witte beginnen de mosrijke ‘grijze’ duinen met diverse kruiden en mossen. Hier de Duinmostrechtertje tussen het groot duinsterretje. Foto Joost Bouwmeester

Zeeduinchampignon. Foto: F. Fleurbaey

Bleke franjehoed. Foto Hanneke Waller

Hoe leuk het was en hoe hard het waaide, maar Martijn Oud schrijft netjes door. Foto Joost Bouwmeester