Parels van het duin: (1) Duinparelmoervlinder (2) Keizersmantel
Simon Olk & Mark van Til
(red. twee verhalen uit deze serie Natuurberichten uit de Amsterdamse Waterleidingduinen)
Parels van het duin (1) Duinparelmoervlinder
De duinparelmoervlinder is een slag groter dan de algemenere kleine parelmoervlinder en heeft ook oranje vleugels die bezet zijn met zwarte stippen en vlekken. Een deel van deze vlekken op de voorvleugel is met elkaar verbonden en vertoont een zigzagpatroon. Aan de onderzijde hebben de vleugels min of meer ronde parelmoervlekken, met een rij kleine witte vlekken met een bruinrode rand (afbeelding 1 en 2). De duinparelmoervlinder drinkt vaak nectar op distels, slangenkruid en wilde liguster. In de duinen van Noord-Holland komt hij veel voor in het kalkrijke buitenduin en hier en daar in kalkrijke, bloemrijke delen van het midden- en binnenduin. Het is een krachtige vlieger die je vooral in duingraslanden en duinvalleien aantreft. In de duingraslanden leven de rupsen van viooltjes. Deze soort heeft één generatie, waarvan de vlinders vooral in de maanden juni en juli vliegen. In tegenstelling tot de meeste parelmoervlinders overwintert de duinparelmoervlinder als ei en niet als rups.
In de jaren negentig van de vorige eeuw kon je de duinparelmoervlinder verspreid over de AWD aantreffen, maar na 2000 ging het met deze parel van de duinen in heel Zuid-Kennemerland bergafwaarts. De laatste jaren lijkt hij weer bezig aan een opmars en wordt hij vooral in de AWD en in Duin en Kruidberg weer regelmatig waargenomen.
Lees het hele verhaal: Parels van het duin uit natuuronderzoek_dec_2014-2
Parels van het duin (1) Keizersmantel
De keizersmantel is de grootste parelmoervlinder van Nederland. Deze opvallend grote dagvlinder leeft in bossen met viooltjes in de ondergroei, de waardplanten van de rupsen. Het mannetje heeft aan de bovenzijde naast zwarte vlekken een aantal karakteristieke donkere geurstrepen (afbeelding 1 en 2), die het vrouwtje mist. Aan de onderzijde mist de keizersmantel parelmoervlekken, terwijl de achtervleugel groenachtig is met witte strepen. De keizersmantel heeft slechts één generatie; de vlinders vliegen vooral in juli en augustus. De soort overwintert als rups, die daarvoor waarschijnlijk een beschutte plek in de schors van bomen opzoekt.
Vanaf 1980 wordt de keizersmantel als uitgestorven soort beschouwd en worden alleen nog zwervers uit het buitenland waargenomen. Het lijkt er echter steeds meer op dat deze majestueuze vlinder weer een plekje in ons land aan het veroveren is. De laatste jaren worden ze steevast gemeld in de Achterhoek, Zuid-Limburg én in de vastelandsduinen. De AWD is hier hofleverancier, waar de keizersmantel sinds 2010 rondvliegt en veel publiek trekt.
Lees het hele verhaal: Parels van het duin uit natuuronderzoek_dec_2014-2