over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

11
SEP
2014

Bewijsvoering dioxines en tapuiten sluit zich

Rolf Roos
ActueelFaunaUitgelicht
Tags : dioxine, onderzoek, tapuit
Posted By : Rolf Roos
Comments : 0

Uit Nieuwsbrief van het PWN over onderzoek (september 2014):

“Voor het achtste jaar hebben Herman van Oosten en Cees de Vries gegevens verzameld over de broedbiologie van de tapuiten in het Vogelduin. Er zijn 7 broedpogingen geweest, waarvan, mede dankzij nestbeschermers, zes succesvol. Drie tapuiten waren ongeringd en moeten dus geïmmigreerd zijn van elders, mogelijk uit de Kop van Noord-Holland. Van de 25 in 2013 geringde jongen werden er 6 in het Vogelduin teruggezien, één in de AWD en één op Ameland. Er zijn ook dit jaar (red: 2014) helaas weer dode eieren gevonden met embryonale afwijkingen duidend op dioxinevergiftiging.”

Wat is het grotere kader? Al jaren gaat het steeds slechter met de insectenetende tapuit die in konijnenholen in de duinen broedt. Enkele plekken waar er relatief veel zitten zijn de Noordduinen (ten zuiden van Den Helder), Vlieland en Terschelling. Een relatief goede plek in het zuiden is al jaren de locatie Vogelduin: de duinen ter hoogte van Camping Bakkum. Over de Noordduinen schreef Cees de Vries een verhaal in ‘Duinen en mensen Noordkop en Zwanenwater’  dat hier op deze site te vinden is. Over uitwisseling van tapuiten verscheen een natuurbericht.

Het door hem aangestipte raadsel (waarom daar relatief veel en zuidwaarts zo weinig tapuiten) lijkt nu opgelost. We citeren delen van de samenvatting van het rapport (van H.H. van Oosten en A.B. van den Burg) dat we als pdf ook integraal laten zien:

Recent zijn hoge concentraties gifstoffen, met name dioxines, aangetroffen in eieren van tapuiten. Eieren van tapuiten komen geregeld niet uit en er worden embryonale afwijkingen aangetroffen die mogelijk met dioxine vervuiling verband houden. Het huidige onderzoek toont aan dat dioxines, die in lage gehaltes voorkomen in organische bodems van natuurterreinen verspreid over heel Nederland, accumuleren in bodembewonende insecten die als prooi dienen voor vogels. Daarnaast zijn er hoge dioxineconcentraties aangetroffen in eieren van graspiepers en roodborsttapuiten, wat doet vermoeden dat een breed scala aan grond-foeragerende vogels blootstaan aan dioxineaccumulatie. De belangrijkste vervolg vragen zijn welke diergroepen (prooien en predatoren) kwetsbaar zijn voor dioxineaccumulatie en in welke ecosystemen deze accumulatie optreedt.

(1) Het blijkt dat dioxines inlage achtergrond gehaltes in alle onderzochte organische bodems voorkomen, maar dat ze accumuleren in bodeminsecten, zoals rozenkevers (Coleoptera: Phyllopertha horticola). De accumulatie is groter naarmate deze insecten langer in de bodem verblijven, zoals larven van kniptorren (Coleoptera: Elateridae). Bovengrondse herbivore insecten zoals sprinkhanen (Orthoptera)en rupsenvanvlinders (Lepidoptera) bevatten nauwelijks dioxines. Er zijn indicaties dat verschillen in de hoeveelheden bovengrondse (‘dioxinevrije’) en ondergrondse (‘dioxinerijke’) prooien tussen duingebieden en tussen jaren een belangrijke rol spelen in de mate waarin tapuiten blootstaan aan dioxinevervuiling.

(2) Bioaccumulatie leidt uiteindelijk tot hoge concentraties van dioxines in tapuiten en de eieren die zij leggen. (…)

(3) Tapuiteneieren van de populatie in de Kop van Noord-Holland bevatten 50% minder dioxines en PCB’s dan de tapuiten van het Vogelduin 40km zuidelijker. Zweedse tapuiten bevatten achtmaal minder gif dan tapuiten van het Vogelduin. Gezien de lagere graad van urbanisatie en industrialisatie in Zweden ligt dit in de lijn van verwachting.

(4) Ook andere vogelsoorten die insecten vangen op de grond staan bloot aan dioxines. Eieren van graspiepers en roodborsttapuiten bevatten vergelijkbare hoeveelheden dioxines als tapuiten. Dit duidt er op dat waarschijnlijk de hele groep van grondfoeragerende zangvogels blootstaat aan dioxines,via hun dieet. (…)

(5) Concentraties van dioxinesen PCB’s in rozenkevers, een belangrijke prooi voor tapuiten, verschillen niet significant tussen zeven bewoonde of verlaten tapuitenterreinen verspreid over Nederland (Zuid-Holland, Noord-Holland, Friesland, Drenthe, Noord-Brabant en Limburg). Hierdoor ligt de conclusie voor de hand dat tapuiten overal in Nederland bloot hebben gestaan, en nog steeds blootstaan, aan dioxines.

(6) In de Amsterdamse Waterleidingduinen bevatten recent gevormde bodems naar rato van het percentage organisch materiaal evenveel dioxines als oudere bodems. Gezien de sterke afname van dioxine-uitstoot sinds 1990 werden lagere gehaltes verwacht. De steekproefgrootte is beperkt en het is niet bekend of winderosie van lokale oudere bodems als vervuilingsbron dient, dus deze conclusie moet met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden.

(einde citaat)

Elk onderzoeksrapport roept meer vragen op dan het beantwoordt maar de aanwijzingen dat dioxines (mogelijk samen met PCB’s) deze vogels de das omdoen zijn evident.

De vinger op de zere plek leggen is echter nog niet gebeurd: waar komen de dioxines vandaan ondanks de ‘lagere uitstoot de laatste jaren’. Voor de hand liggende bronnen als vuilverbrandingsinstallaties en hoogovens mogen nader onder de loep worden genomen. Of is het allemaal erfenis uit het verleden?? Antwoorden zijn dringend gewenst want als de bewijsvoering voor nadelen van enkele soorten rond is hebben we te maken met een veel breder probleem.

Gerelateerde artikelen:

  1. Noordduinen vragen actief beheer na crash konijnenstand
  2. Atlas van de Noord-Hollandse Flora (recensie)
  3. Twee topsites met zeer veel feiten over vogels Kennemerland
About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago
    • Veldonderzoek naar effecten opspuiten zand https://t.co/bLkwZkPmuI over a year ago
    • Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld https://t.co/itaSWqGOtM over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/5nEG3Jxlgo over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/GabP5KkEMJ over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/uxlVMSBgMf over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/tvLtuZtPWD over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/9PatwTug0r over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/ziBpNBr6Ti over a year ago
    • Hotspot Coepelduynen: 10 soorten in beeld https://t.co/COzYeEpx67 https://t.co/qgCJUMKjwZ over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl