over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

11
FEB
2017

Duinbeeld. Lambert Doomer: Gezicht vanuit de duinen op Schoorl (1670-1695)

Boudewijn Bakker m.m.v. Rolf Roos
Beeldende kunst
Tags : duinbeeld, media, schilderij
Posted By : Boudewijn Bakker
Comments : 0

Lambert  Doomer (1624-1700)

Gezicht vanuit de duinen op Schoorl

1670-1695

Pen in bruin, penseel in grijs en groen

23,8 x 41,1 cm

opschrift: Het dorp Schorel 2 uuren van Alkmaar,

Amsterdam, Rijksmuseum, objectnummer RP-T-1948-400

Ook hier kijken we vanaf een hooggelegen plek naar een dorp met daarachter het vlakke binnenland. Op de weg zien we een paar passanten een oude vrouw met een mand op de rug, mogelijk met vangst?, een paard en wagen (vaak in gebruik als een schulpkar voor schelpen) met daarnaast een man en een hond en daarop een zittende vrouw met spullen. Geen produkten van een duinboerderijtje maar wel van  strand en de zee?

Bij elke getoond detail is de vraag of het naar een realiteit verwijst (vaak wel), of het getoonde gebruik wel op de goede locatie is afgebeeld (vaak twijfelachtig) zodat dat de schilder een mooi op zich passend detail heeft toegevoegd  om het landschap te verlevendigen. Hij heeft het dan vermoedelijk ontleend aan een situatie elders in de duinen, waar wel een pad was, zoals ter hoogte van Bergen.

De kar lijkt een schulpkar maar de lading niet (benoorden Egmond was geen schulperij). Ook de aanwezigheid van een vrouw en hond wijzen niet op schelpenoogst. Misschien zijn het vangkooien voor
konijnen? Wat wel zou passen ter hoogte van Schoorl: vangkooien voor eenden, want midden in het duin was het nat zat in die tijd. Een brave hond die de eenden kan opdrijven past bij een eendenkooi, maar of die daar lagen? Wel was er sprake van een Zwanenwater en een nog steeds bestaand Uylenvangersvlak waar men huilers (zwanen) ving.

De tekenaar moet geboeid zijn geweest door het contrast tussen de kale hoge duinen en het ordelijk bewerkte laagland met daartussen de door bomen beschutte kerk. Ook hier is de hemel half bewolkt en ligt het land deels in het licht, deels in de zwakke schaduw van de duinrand. (Dit gezicht op Schoorl is onder kunstenaars geliefd gebleven tot de dag van vandaag.)

Een verwant gezicht bij Schoorl, door Doomer getekend, is afgebeeld in veilingcatalogus H. Duval e.a., Amsterdam, 22-6-1910, nr. 93.

Landschap en vegetatie

De kaalheid van de voorgrond is niet alleen een keuze voor een mooi contrast met de groene achtergelegen polder, het was ook eeuwenlang de realiteit. Het extreem kalkarme en weinig vegetatie dragende zand van Schoorl was mede door overmatig gebruik eeuwen in verstuiving. De loopduinen bedreigden het dorp, de steile wanden, zoals bij het zandgat van Schoorl (het zandspoor) rijzen hier tot meer dan 50m hoog op. Tegenwoordig is hoog binnenduin en duinrand bebost, maar dat dateert pas vanaf 1870 en recenter.

Gerelateerde artikelen:

  1. Duinbeeld: vier eeuwen kunst en natuur
  2. Duinbeeld. Claes Jansz Visscher: Hazenjacht (1612)
  3. Duinbeeld. Jan van Scorel en medewerkers: Kaart van noordelijk Noord-Holland (1552)
About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 15 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 15 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago
    • Veldonderzoek naar effecten opspuiten zand https://t.co/bLkwZkPmuI over a year ago
    • Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld https://t.co/itaSWqGOtM over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/5nEG3Jxlgo over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/GabP5KkEMJ over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/uxlVMSBgMf over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/tvLtuZtPWD over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/9PatwTug0r over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl