Reuzenheksenkringen van grote parasolzwammen..hoe oud zijn ze? Een oproep
Rolf Roos
De eenvoudigste paddenstoel van de duinen en overal vanaf de zomer te vinden is de grote parasolzwam. Met een hoed zo groot als een hand en 20cm hoog is het een niet te missen soort van onbemeste duingraslanden. Van de Waddeneilanden tot Zeeland, overal vind je ze. Soms alleen, vaker in groepjes en ook in fraaie kringen. Ik trof er eentje van mogelijk een eeuw oud….maar wie weet er meer en oudere?
Een kring ontstaat wanneer en ondergrond schimmelnetwerk, de zwamvlok, op een enkel punt is ontstaan uit een enkele paddenstoelspore en zich door de jaren heen naar alle kanten gelijkelijk uitspreid. Alleen aan de randen van de cirkel (vaak herkenbaar aan een afwijkende, donkerder kleur in het gras, band van ca een halve meter breed) verschijnen de paddenstoelen verschijnen. Hoe groot worden deze kringen en hoe oud zijn ze?
Boswachter Erik van der Spek uit Texel meldt een 40m grote kring in de Westerduinen bij Den Hoorn. Via Luc Knijnsberg van het PWN komen we op het spoor van een kring in de Westert, achter Egmond Binnen, ca 70m in doorsnede. De allergrootste (en mogelijk ook de oudste) staat langs het fietspad (zie ingetekend in het kaartje) door het Infilratiegebied Castricum. Voor dit werd gegraven in 1955 waren het beweide en deels gehooide duingraslanden en in de restanten daarvan staan de parasolzwammen. In een baan van halve tot 2 meter breed staan in een cirkel van bijna 100m doorsnede hier tientallen exemplaren.
De cirkel is door graafwerk gebroken: langs de rand van het infiltatiegebied is recent (ca 2013) gegraven en staan geen parasolzwammmen meer. Door een reeks van winputten is de cirkel ook niet meer compleet. Aan het gras ter plekke ter zien dat de schimmel ondergronds actief is: het is er vaak lager en donkerder van kleur.
Maar wie heeft onderzocht hoe snel zo’n cirkel uitdijt? Er circuleert een getal van 0,5m per jaar, maar wie heeft er eens vlaggetjes bijgezet en een jaar later weer geteld? Voor de Castricumse cirkel met een straal van 49m zou de leeftijd dan op 98 jaar komen. Maar wie weet hier meer van? Reactie welkom.
Let op: vooral waar parasolzwammen schijnbaar op een rij staan is vaak sprake van een onderdeel van een (veel) wijdere cirkel en loont het de moeite de omgeving eens te verkennen.
Ook in het Dwingelderveld (Natuurmonumenten) is in 2014 een grote gevonden.
Beste Rolf Roos,
wat een interressant stuk! In 2003 heb ik in Wageningen een afstudeerverslag geschreven over de vraag of schimmels dood gingen. Een van de ideeen was om groottes van heksenkringen met elkaar te vergelijken, om te kijken of er verouderingsklasses te onderscheiden zijn. Trechterzwammen, roestvlekkenzwam en weidekringzwam zijn goede heksenkringvormers. Sommige heksenkringen zijn beperkt in hun grootte omdat ze mycorhiza vormen met bomen, andere niet. Zeer benieuwd naar wat er uit uw onderzoekingen komt. vr gr, Arnaud
Hoi paddestoelers
Op de Campina tegen Boxtel en het spoor
ben ik vanaf 2012 3 jaar steeds groter wordende heksenkringen
van grote Parasolzwammen tegen gekomen,gedurende 3 weken.Op een langwerpig schapen weide
Ik was daar ivm gidswerk voor ‘het Bewaarde Land’
De binnenste kring ontdekte ik begin september met een doorsnee van +-4m.
Na een week een middelste kring van +-10m.Lekker smeuïg!
De laatste week was de binnenste kring aan het verschrompelen,
De buitenste kring van wel 50m.doorsnee! Was heerlijk vers
Als je meer details wilt weten over huidige ontwikkeling,bel me dan dan maak ik er werk van.0616 230 922