over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

01
OKT
2014

Reuzenheksenkringen van grote parasolzwammen..hoe oud zijn ze? Een oproep

Rolf Roos
Actueel
Tags : heksenkring, onderzoek, parasolzwam
Posted By : Rolf Roos
Comments : 2

De eenvoudigste paddenstoel van de duinen en overal vanaf de zomer te vinden is de grote parasolzwam. Met een hoed zo groot als een hand en 20cm hoog is het een niet te missen soort van onbemeste duingraslanden. Van de Waddeneilanden tot Zeeland, overal vind je ze. Soms alleen, vaker in groepjes en ook in fraaie kringen. Ik trof er eentje van mogelijk een eeuw oud….maar wie weet er meer en oudere?

Parasolzwammen Terschelling foto Rolf Roos

Parasolzwammen Terschelling foto Rolf Roos

Een kring ontstaat wanneer en ondergrond schimmelnetwerk, de zwamvlok, op een enkel punt is ontstaan uit een enkele paddenstoelspore en zich door de jaren heen naar alle kanten gelijkelijk uitspreid. Alleen aan de randen van de cirkel (vaak herkenbaar aan een afwijkende, donkerder kleur in het gras, band van ca een halve meter breed) verschijnen de paddenstoelen verschijnen. Hoe groot worden deze kringen en hoe oud zijn ze?

Deel van heksenkring Westerduinen, Texel; foto Erik van der Spek

Deel van heksenkring Westerduinen, Texel; foto Erik van der Spek

Boswachter Erik van der Spek uit Texel meldt een 40m grote kring in de Westerduinen bij Den Hoorn. Via Luc Knijnsberg van het PWN komen we op het spoor van een kring in de Westert, achter Egmond Binnen, ca 70m in doorsnede. De allergrootste (en mogelijk ook de oudste)  staat langs het fietspad (zie ingetekend in het kaartje) door het Infilratiegebied Castricum. Voor dit werd gegraven in 1955 waren het beweide en deels gehooide duingraslanden en in de restanten daarvan staan de parasolzwammen. In een baan van halve tot 2 meter breed staan in een cirkel van bijna 100m doorsnede hier tientallen exemplaren.

icas-heksenkring-met-lijntje

Reuzenheksenkring groet parasolzwam Infiltratiegebied Castricum, augustus 2014

De cirkel is door graafwerk gebroken: langs de rand van het infiltatiegebied is recent (ca 2013) gegraven en staan geen parasolzwammmen meer. Door een reeks van winputten is de cirkel ook niet meer compleet. Aan het gras ter plekke ter zien dat de schimmel ondergronds actief is: het is er vaak lager en donkerder van kleur.

Maar wie heeft onderzocht hoe snel zo’n cirkel uitdijt? Er circuleert een getal van 0,5m per jaar, maar wie heeft er eens vlaggetjes bijgezet en een jaar later weer geteld? Voor de Castricumse cirkel met een straal van 49m zou de leeftijd dan op 98 jaar komen. Maar wie weet hier meer van? Reactie welkom.

Let op: vooral waar parasolzwammen schijnbaar op een rij staan is vaak sprake van een onderdeel van een (veel) wijdere cirkel en loont het de moeite de omgeving eens te verkennen.

 

Ook in het Dwingelderveld (Natuurmonumenten) is in 2014 een grote gevonden.

 

Gerelateerde artikelen:

  1. Bewijsvoering dioxines en tapuiten sluit zich
  2. Atlas van de Noord-Hollandse Flora (recensie)
  3. Duindieren in mineur
About the Author

Social Share

    2 Comments

    1. Arnaud Hulskes 2 november, 2014 at 09:09 Reply

      Beste Rolf Roos,

      wat een interressant stuk! In 2003 heb ik in Wageningen een afstudeerverslag geschreven over de vraag of schimmels dood gingen. Een van de ideeen was om groottes van heksenkringen met elkaar te vergelijken, om te kijken of er verouderingsklasses te onderscheiden zijn. Trechterzwammen, roestvlekkenzwam en weidekringzwam zijn goede heksenkringvormers. Sommige heksenkringen zijn beperkt in hun grootte omdat ze mycorhiza vormen met bomen, andere niet. Zeer benieuwd naar wat er uit uw onderzoekingen komt. vr gr, Arnaud

    2. José Haasteren van 12 september, 2018 at 20:14 Reply

      Hoi paddestoelers
      Op de Campina tegen Boxtel en het spoor
      ben ik vanaf 2012 3 jaar steeds groter wordende heksenkringen
      van grote Parasolzwammen tegen gekomen,gedurende 3 weken.Op een langwerpig schapen weide
      Ik was daar ivm gidswerk voor ‘het Bewaarde Land’
      De binnenste kring ontdekte ik begin september met een doorsnee van +-4m.
      Na een week een middelste kring van +-10m.Lekker smeuïg!
      De laatste week was de binnenste kring aan het verschrompelen,
      De buitenste kring van wel 50m.doorsnee! Was heerlijk vers
      Als je meer details wilt weten over huidige ontwikkeling,bel me dan dan maak ik er werk van.0616 230 922

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 15 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 15 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago
    • Veldonderzoek naar effecten opspuiten zand https://t.co/bLkwZkPmuI over a year ago
    • Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld https://t.co/itaSWqGOtM over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/5nEG3Jxlgo over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/GabP5KkEMJ over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/uxlVMSBgMf over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/tvLtuZtPWD over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/9PatwTug0r over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl