over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

15
MEI
2022

Het voortwoekerende duin; een verborgen vallei, 2009-2017

Rolf Roos
Flora en vegetatieVoorne
Tags : onderzoek
Posted By : Rolf Roos
Comments : 0

(update 1 juli 2022). Omdat het een van de meest bijzondere valleitjes van de duinen van Voorne was gingen we nazomer 2017 met Dick Kerkhof, planten- en mossenkenner, terug. Wat is nu 8 jaar? In 2009 was het moeilijk te vinden via paadjes gemaakt door het vee, maar je kon het traceren op je gevoel voor richting en de zonnestand: ergens zuidwaarts van de C. Sipkesslag. Omzoomd door wilgen en berkenbos lag er een vlakje – zo heten hier die duinveldjes – met alle te beschermen soorten van die merkwaardige Zuid-Hollandse variant van de zgn. knopbiesgemeenschap: net als elders met veel vleeskleurige orchis, parnassia etc., maar raadselachtig zonder die naamgevende knopbies en als extraatje veel, heel veel, rode klaver. “Waarschijnlijk omdat er wat extra slib hier in het Zuid-Hollandse duinzand zit”, meldt Dick.

Trek hoge laarzen aan, was het devies, het had de afgelopen week 20mm geregend. Alles in ons land is met de GPS traceerbaar, maar zelfs met satellietverbinding bleek het vlakje in 2017 moeizaam terug te vinden. Op Voorne is door de combinatie van het ten dele wegvallen van zoute zeewinden (Maasvlakte!), de van nature wat hogere voedselrijkdom in de kalkrijke en natte bodem (weinig waterwinning!) en de extra stikstof plus klimaatverandering (= warmte + water!) het grote woekeren van bomen en ruigtekruiden doorgegaan in een tempo dat vee noch mens kan bijbenen. Omdat de uitgezette grazers in aantal zijn afgenomen en ze een veel groter gebied bestrijken, kiezen ze voor de meest malse hoekjes en uitgerekend deze verborgen vallei staat niet meer op hun shortlist.

Onze laarzen ploegden door de Voornse nazomerruigtes: de zonnige heelblaadjes, de hoge koninginnekruiden, vele gele lissen en ook verrassend veel rode ogentroost. Maar zeiknat was het niet, zelfs de fascinerende bronmossen die hier onder de wilgen in het water kunnen groeien lagen droog in de modder.

Bronmos in de hand van Dick Kerkhof

In het vlakje van onze dromen stond het gewas meer dan kniehoog. Pas na rustig speuren kwam het halve soortenlijstje van 9 jaar geleden weer tevoorschijn: geelhartje, drienervige zegge, parnassia, zelfs een spriet bonte paardenstaart en een enkele vleeskleurige orchis. Maar neem nog een paar jaar en de natte ruigtekruiden, elzen en wilgen winnen definitief. Voor de echte zeldzaamheid van deze plek, kleine valeriaan, leek dat niet te gelden. Op verschillende plekken vonden we vele vierkante meters van de frisgroene lage blaadjes tussen de hogere kruiden en grassen. Een van ons kende nog zo’n hoekje met kleine valeriaan half onder de wilgen, ergens in het duin, maar dan op Texel.  En in het Waterbos natuurlijk.

In een poel waar we hoopten op het miniplantje oeverkruid of de zeldzame stijve moerasweegbree stond de meest gevreesde nieuwkomer van vennen en wateren: de alles bedekkende en gevreesde watercrassula. De machines van beheerder Stichting Het Zuid-Hollands Landschap zullen snel aan het werk moeten. Alleen flink uitgraven en afdekken helpt. Naar nieuwe en liefst andere planten op die schone bodem komen we over 9 jaar weer kijken en nemen dan hakmessen mee.

Vegetatie-opnamen Duinen van Oostvoorne verborgen vallei 2009-2010

 

Gerelateerde artikelen:

  1. Komen en gaan van bedreigde planten in duin en kwelder (Texel)
  2. Het Zwanenwater in lang vervlogen tijden: De eerste “natuurvorschers”, deel 1
  3. Verspreiding en recente uitbreiding van hondskruid in de Hollandse duinen
About the Author

Social Share

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago
    • Veldonderzoek naar effecten opspuiten zand https://t.co/bLkwZkPmuI over a year ago
    • Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld https://t.co/itaSWqGOtM over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/5nEG3Jxlgo over a year ago
    • Nieuwe Hondsbossche duinen…hoe gaat het met de natuur? https://t.co/nljpWc1rWl https://t.co/GabP5KkEMJ over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/uxlVMSBgMf over a year ago
    • Hotspot Nieuwe Hondsbossche duinen en de oude dijk, 10 soorten in beeld https://t.co/iwibrYD3BW https://t.co/tvLtuZtPWD over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/9PatwTug0r over a year ago
    • Hotspot Vlaggenduin: 10 soorten in beeld https://t.co/jcIxEiKjjI https://t.co/ziBpNBr6Ti over a year ago
    • Hotspot Coepelduynen: 10 soorten in beeld https://t.co/COzYeEpx67 https://t.co/qgCJUMKjwZ over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl