over de site | contact | info auteurs | toegang auteurs
  • Home
  • Nieuws
  • Thema’s
    • Ontstaan van de kust
      • Duinen als zeewering
      • Klimaat en duinen
    • Archeologie
    • Zeedorpen
    • Jacht
    • Duinlandbouw
    • Cartografie
    • Veldnamen
    • Militaire kustverdediging
    • Waterwinning
    • Natuur en landschap
      • Flora en vegetatie
      • Fauna
      • Bos
      • Natuurbeheer
    • Strand
    • Recreatie
    • Beeldende kunst
  • Gebieden
    • Zeeland
    • Zuid-Hollandse eilanden
    • Zuid-Hollandse vasteland
    • Zuid-Kennemerland
      • Amsterdamse Waterleidingduinen
      • Nationaal Park Zuid-Kennemerland
      • Kennemerstrand
    • Noord-Kennemerland
      • Wijk aan Zee
      • Noordhollands Duinreservaat
      • Bergen
      • Schoorlse Duinen
    • Noordkop
      • Camperduin-Petten
      • Zwanenwater
      • Zijpe- en Hazepolder
      • Callantsoog
      • Noordduinen
      • Den Helder
    • Texel
      • Zuidpunt van Texel
      • Duinen bij Den Hoorn
      • Duinen bij De Koog
      • Ten noorden van De Koog
    • Vlieland
    • Terschelling
    • Ameland
    • Schiermonnikoog
    • Rottumerplaat / Rottumeroog
  • Landschapselementen
    • Eendenkooien
    • Landgoederen
    • Wegen en paden
    • Kanalen
    • Stuifdijken
    • Agrarisch
    • Militair
    • Heemtuinen
    • Recreatief
  • Portretten
  • Onderzoek
  • Hotspots
  • Natuurmedia
rss

Artikel

07
SEP
2021

In memoriam Nol Freijsen (1934 – 2021)

Duinen en mensen VoornePortretten
Posted By : Rolf Roos
Comments : 1

(Door: Rolf Roos)

Op de dag dat zijn overlijdensbericht werd bezorgd, ontving ik ook een laatste brief van hem. Deze bevatte een aantal artikelen over Voorne van o.a. J. Hofker uit 1935 over de periodiciteit van duinvorming op het eiland Voorne. Regels over de Brand(d)ijk in dit artikel waren nog onderstreept en van een vraagteken voorzien.

Nol Freijsen was tot het laatst betrokken en wilde zaken zo goed mogelijk overdragen. In zijn begeleidende brief staat behalve een ‘laatste groet’ de zin: ‘Misschien bruikbaar bij de voorbereiding van het Voorne boek’. Een man die de regie over zijn eigen leven wilde hebben en je nog het beste toewenste.

Ik heb Nol pas in zijn laatste levensjaar leren kennen. Hij was oud-onderzoeker (vanaf  1964) van het in 1995 opgeheven onderzoeksinstituut Weevers’ duin. Zelf promoveerde hij in 1967 op het duizendguldenkruid dat ook zijn rouwkaart siert, schreef vele wetenschappelijke artikelen en was ook wetenschapshistoricus. Hij heeft zich na zijn pensioen ontwikkeld tot een gedegen historisch geograaf die de complete dijkgeschiedenis van Voorne-Putten in 2017 helder samenvatte in een bescheiden boekje: ‘Van Pietersdijk tot Wolvenpolder’. 

Omdat ik onder de indruk was van dit boek zocht ik contact met hem. We zouden dit voorjaar samen gaan fietsen langs al die oude dijkjes van de binnenduinrand, zodat ik al werkende meer begrip zou krijgen voor zowel het ingenieuze werk van de vroegste waterschapjes als de rol van de duinen waaraan deze dijkjes (‘dijkjes’ was geen goed woord volgens Nol, het waren echt ‘dijken’) soms waren aangehecht.  Fietsen bleek hem inmiddels te zwaar door een opkomende verlamming van zijn benen en zo zijn we twee keer per auto langs de high-lights van de binnenduinrand gereden. Een inhoudelijke neerslag staat online in de gezamenlijk beschreven fietsroute: van Quackgors tot Stenen Baak, langs middeleeuwse dijken aan de binnenduinrand.

Ik toon twee foto’s van Nol onderweg.

De eerste is Nol bij het bordje ‘Schenkeldijk’, gelegen tussen Quackjeswater en Hellevoetsluis.  Hij heeft me net uitgelegd dat de dijk waarop we staan niet de Schenkeldijk is maar de Duindijk (de zuidzijde van de oude polder de Quack) en dat deze Duindijk net op de achtergrond naar links overgaat in de echte Schenkeldijk: een korte zgn. schakel = schenkel tussen Duindijk en de Zuiddijk. Dit korte dijkfragment werd aangelegd om de Sint Cornelispolder in tweeën te delen om zo het westelijke gedeelte ervan (wat sindsdien Polder De Quack is gaan heten) te redden. Het oostelijke gedeelte werd polder Weergors en moet worden opgegeven. Toen de zeedijk bewesten Hellevoetsluis het begaf ontstond een nieuwe gors, een kwelder: het huidige Quackgorsgebied. Vroeger een verlies aan land, nu te zien als natuurontwikkeling. Zoals zo vaak in de geschiedenis komen bordjes regelmatig verkeerd te hangen en Nol was een man die dat graag nog gecorrigeerd zou zien voor de Schenkeldijk.

Op een tweede foto kijkt Nol uit over het landschap tussen Noorddijk en Pietersdijk, een van de gaafste hoekjes bewaard landschap in de overgang tussen duin en polder. Op de panoramafoto het fietspad en autoweg langs de Noorddijk ter hoogte van de samenkomst met de Heerzijnweg die vroeger rechtdoorliep langs de meidoornhaag rechts van het midden. De Pietersdijk is herkenbaar als laagste bomenrij op de horizon, waar rond de oorlog dennen geplant zijn aan de rand van het landgoed Strypemonde.

We gedenken Nol, overleden 24 augustus 2021

Enkele publicaties (deels als pdf of online beschikbaar)

Nol Freijsen, 1999. Weever’s Duin als Oecologisch Instituut. Uitg. Nederlands Instituut voor Oecologisch Onderzoek. (Een geschiedenis van Weever’s duin met daarin een bibliografie van publicaties, inclusief het biologische werk van Nol).

(Historische geografie)

Freijsen, Nol. 2010 De oude kreek Strype op Voorne: van getijdenkreek naar watering en terug. Historisch geografisch tijdschrift. Jaargang 28 nr. 2, p68-77.

Freijsen, Nol en Houwen, Aart van der, 2014 Een nieuwe kijk op het ontstaan van Brielle 24-2: 8-21

Freijsen, Nol en Houwen, Aart van der, 2016 De vuurbakens van de Brielse Maasmond van 1280 tot 1630 26-2 (9-25)

Freijsen, Nol 2017 Van Pietersdijk tot Wolvenpolder. Ontstaan van het polderlandschap op de eilanden Voorne en Putten. Historische Vereniging De Brielse Maasmond.

Freijsen, Nol. 2018 Vuurtorenlichten in het Voornse Duin en op de Sint-Catharijnekerk in Brielle, in de periode 1758-1891 28-1 (2018) 39-49

Online: drie voorstudies voor het boek Duinen en mensen Voorne

(2021)

Oude veldnamen in de Voorne duinen (1): Olaertsduin, Windgat en Opdam

Oude veldnamen in de Voornse duinen (2): Brandijk of Branddijk

Oude veldnamen in de Voornse duinen (3): Grote Creeck of Achter-Strype

About the Author

Social Share

    One Comment

    1. hans 2 oktober, 2021 at 11:14 Reply

      Beste Lezers,
      De laatste keer dat we Nol ontmoeten was in juni 2021 en hij vertelde toen enthousiast over jullie voorbereiding van het boek Voorne. Hij heeft toen ook deze website opgeschreven die ik zou moeten bekijken. Jammer genoeg kwam ik pas heden het papier met de site tegen en zie jullie mooie memoriam over Nol.dat ons ontroerd.
      We leerden Nol en Mies kennen in 1969 , wij net getrouwd, in Brielle kwamen wonen. We vonden dat er in Brielle een aantal zaken anders zouden moeten. Nol was direct betrokken bij het behoud van de begroeiing op de wallen, die de gemeente kaal wilde maken om de oorspronkelijke vestingwallen terug te krijgen. In 1970 kregen we het voor elkaar om een begeleidingscommissie in te stellen om zoveel mogelijk bomen te behouden met Nol als deskundige. Jammer genoeg vertrokken we april 1972, na 400 jarige feestviering met koningin Juliana, alweer uit Brielle zonder echter de volgende 50 jaar de warme contacten te verliezen tussen onze families. Een leven lang hebben we kunnen genieten van de ruime belangstelling van beiden op vele gebieden en in het bijzonder Nol van zijn passie voor de natuur en landschap.
      Hij rust in vrede

    Leave a Reply Reactie annuleren

    *
    *

    Digitale documentatie duinen Voorne

    Overzichtskaart hotspots: wandelingen met bijzondere planten

    hotspots duinen wandeling Bezoek hotspots bloeiende duinen

    Boeken

    Duinen en mensen Voorne

    Aan rijkdom is op Voorne geen gebrek.
    42,50

    Bestel

    Bloeiende duinen

    'Een ‘must-have’ voor planten- en duinliefhebbers.’ (Bionieuws)
    van 29,50 naar 19,50

    Bestel

    Het vroon ontrafeld

    40 jaar waterwinning en natuurherstel in de Middel-en Oostduinen op Goeree

    Bestel

    Duinen en mensen Noordkop & Zwanenwater

    De slankste kuststrook van ons land. Waar duin en dijk vervloeien. Slechts 17,50.

    Bestel

    Duinen en mensen Texel

    De Texelse duinen en kwelders zijn van een betoverende schoonheid. Slechts 9,50

    Bestel

    Niet zonder elkaar

    Beste natuurboek van 2015 en zeer actueel
    nu 9,50 ook als pdf

    Bestel

    Het achterboek: online achtergronden bij Bloeiende duinen

    Aanmelden nieuwsbrief



    Doorzoek alle artikelen

    • Voorne; persbericht nr. 7: Kustlandschap in één hand naar grote en kleine brokken: natuurgebied, bebouwing of landg… https://t.co/esyyLyFaE2 13 hours ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 6: de Heveringen als oudste duinkern https://t.co/55PV2rSVW3 https://t.co/TMkMrqYtaC yesterday
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 5: Waarom liggen er dijken aan de binnenduinrand tot in het duin?… https://t.co/My2h4jamE4 2 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 4: rijke collectie dubbelbeelden toont veranderingen duinlandschap Voorne… https://t.co/ORcvQ1d5D5 3 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr.3: het oeroude Berkenrijs bestaat nog steeds. https://t.co/P4HnewD7di https://t.co/rNOhlwn3ie 4 days ago
    • Duinen en mensen Voorne; persbericht nr. 2: nieuw onderzoek onthult unieke geologie van de kust van Voorne… https://t.co/kdcBkkrAL2 5 days ago
    • Voorne behoort met 135 soorten broedvogels tot de vogelrijkste gebieden van Nederland, veel rijker dan de vasteland… https://t.co/yKa3KEpqO2 6 days ago
    • https://t.co/GM1sBmaJ1J 22 days ago
    • Duinen en Mensen Voorne De boekpresentatie is op 8 april vanaf 14.30 uur in Cultureel Centrum De Man, Burgemeester… https://t.co/sxtGd4x3m8 22 days ago
    • De hoogste tijd om een nieuwe kustlijn te bouwen https://t.co/SMbSKy4Jx0 via @nrc De droom van baggeraars of definitieve breuk met natuur? over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/z8LOuHxS6x over a year ago
    • Veelzijdig, veelkleurig en onrustig https://t.co/4H0zxs6X6c https://t.co/MKj2wPyoUe over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KnLt93 over a year ago
    • Hotspot Kennemerstrand: 10 soorten in beeld (concept) https://t.co/vjq1KntRKt over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/NHMol9ZqCv over a year ago
    • Kwade Hoek, Goeree: 15 soorten in beeld https://t.co/oBnhgJzfpA https://t.co/GJfzDwligz over a year ago
    • Hotspot Hoek van Holland: nieuwe vallei en groene strand https://t.co/665qaA6IE7 https://t.co/7i5BcbHm7I over a year ago
    • Het verborgen duin https://t.co/N1tYABTHO7 https://t.co/ixXaeJCBIS over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/OIhH95kvbP over a year ago
    • Hotspot Meijendel: 10 soorten in beeld https://t.co/6rgAidjCQu https://t.co/G8iQPhjqv3 over a year ago

    Auteurs

    Auteurs die een verhaal + beeld over een duinthema of over een gebied breed willen verspreiden kunnen contact met de redactie opnemen. Het kan gaan om nieuwe verhalen, maar ook om bestaande artikelen in de vorm van een pdf. De redactie zoekt ook correspondenten: contactpersonen in een bedrijf / instelling of vereniging. Een correspondent kan de redactie van duinenenmensen.nl in contact brengen met een of meer auteurs, of bestaande artikelen aanleveren. Informatie voor auteurs Auteurs van boeken Duinen en mensen en hun bijdrages op deze site

    Duinen en mensen boeken

    Duinen en mensen is een serie boeken over de Nederlandse kust. Cultuur en natuur van het kustlandschap worden gelijkwaardig en veelzijdig beschreven. Met honderden nieuwe kaarten en de laatste stand van wetenschap. Kennemerland (2009), Noordkop en Zwanenwater (2011) en Texel (2013). Bestel
    Deze site is een initiatief van Uitgeverij Natuurmedia, en tot stand gekomen met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds


    KVK nr.: 37075141 - BTW nr.: NL074839743B01 - Adres: Nieuwendijk 2, 3252 LK Goedereede - Tel: 06 51 79 29 79
    Redactie: Rolf Roos, Nico van der Wel,
    Machiel van Wijngaarden, Danny Zuurbier


    Wilt u deze site steunen? Klik hier.

    Ontwerp en ontwikkeling: toomanywords.nl