(red.) Een hele reeks deels eetbare planten bewoont de net nog zilte zone van dijk en duin. Van oudsher treffen we daar Zeekraal, op brakke plekken ook Wilde selderij. Recent breiden deels door warmere klimaat vele zich uit, zoals Zeewolfsmelk, Zeewinde, Bitterling,  Strandbiet, Zeekool, Zeevenkel en Zeealant. De auteur, Piet Zumkehr, voegt een fraaie nieuwkomer toe, geen exoot, geen dwaalgast en door hem pas ontdekt na zich eerst een beeld van de soort te hebben gevormd. Zonder theorie in dit geval geen waarneming.  Het kan haast niet anders of deze soortstaat ook ergens zuidelijker langs onze kust tussen de basaltblokken…

Ouessant, een vindplaats van de Zeeradijs, maar nu ook op Terschelling

De Zeeradijs is een kustplant die onder meer bekend is van de rotskusten van Bretagne. Nu tal van kustplanten zich in snel tempo langs de Nederlandse zeedijken uitbreiden stelde ik me de vraag of dit ook met de Zeeradijs het geval zou kunnen zijn. Ik kwam tot deze vraag via een zoektocht op het web naar de bijzonderheden van het Bretonse eiland Ouessant. Een interessant artikel over dit eiland in een landelijke krant had mij daartoe aangezet. Via Google Earth kwam ik zo tot de ontdekking dat er tussen Ouessant en het vaste land van Bretagne nog tal van kleine eilandjes liggen met bijzondere natuurwaarden. Van een van de eilandjes, île de Béniguet, vond ik op internet zelfs een recente vegetatiekartering. Als vegetatiekundige raakte ik geïnteresseerd in de vegetatietypen. Met name het op de kaart aangegeven “Vegetatietype van Raphanus maritimus”  wekte mijn belangstelling. Raphanus maritimus blijkt een kustplant te zijn, die nauw verwant is aan Knopherik. Daar de zaden zich via zeestromen verspreiden leek het mij niet ondenkbaar dat de zaden ook Nederland zouden kunnen bereiken en de soort ook tussen onze dijkstenen zou kunnen groeien. Tijdens een wandeling langs de steenglooiing bij de zuidelijke havendam van West-Terschelling in september 2014 liep ik tot mijn verbazing tegen een aantal van dergelijke planten op. “Verbeeld ik mij dit nu of zijn ze het echt?”, was mijn eerste gedachte. Lenie Duistermaat van het Nationaal Herbarium onderzocht het materiaal dat ik van de planten opstuurde, en bevestigde het vermoeden. Zeeradijs staat momenteel niet vermeld in de Nederlandse Flora’s maar is wel uit België bekend. Daar is ook de naam “Zeeradijs” aan de plant gegeven, in navolging van het Engelse Sea radish. In de recent nieuw uitgegeven Franse Flora Gallica wordt Zeeradijs momenteel niet als een aparte soort beschouwd, maar als een ondersoort van een complex waartoe ook Knopherik en Radijs behoren. De volledige wetenschappelijke naam is Raphanus raphanistrum subsp landra (Moretti ex DC) Bonnier & Layens. Inmiddels is Zeeradijs ook aangetroffen op de Afsluitdijk. En op het strandje langs de Waddendijk bij Harlingen (Stenen Man) staat een populatie van sterk op Zeeradijs lijkende planten. In deze populatie komen ook veel planten met witte bloemen voor. Omdat de verschillende ondersoorten kunnen kruisen is het mogelijk dat deze populatie uit hybriden bestaat.

2 oktober 2015 West-Terschelling Zeeradijs, Piet Zumkehr; foto Rolf Roos