(embargo tot 22 maart 2023)

Op de grens van Rockanje en Oostvoorne ligt het oude binnenduin de Heveringen, waarschijnlijk de oudste duinkern van Voorne. Ooit was het een uitgestrekt terrein met lage duintjes. Vanaf 1750 begon de ontginning en verpachting van kleine duinpercelen met duinhuisjes aan kleine boeren en tuinders. Dit was een typisch Voorns fenomeen dat doorging tot 1920. Na de oorlog kregen bebouwing en recreatie de overhand. Het oude landhuis Kooysight kijkt niet meer uit op de eendenkooi uit 1687 maar op een lommerrijke woonwijk, de eendenplas is nu een vijver. Er is nog maar een klein stuk natuurlijk binnenduin over.

Dit duinhuisje, op de foto Kreekpad 3 in Rockanje, staat nu in Openluchtmuseum De Duinhuisjes.

Rond 1920, toen de verpachting van kleine duinpercelen op zijn hoogtepunt was, waren duinhuisjes overal in de Voornse duinen te vinden. Veel zijn er verdwenen maar vooral nabij Oostvoorne zijn er de nodige overgebleven, al dan niet origineel, een enkele is rijksmonument. Ze leven voort in de herinnering als een toonbeeld van de vroegere feodale verhoudingen en de bijbehorende armoede. Vrijwel bovenop de oude grens van Oostvoorne en Rockanje bevindt zich het ‘Openluchtmuseum De Duinhuisjes’, waar een aantal van deze schamele woningen bezichtigd kan worden.

De golfbaan op de Heveringen, eind jaren 1920.

Rijke restanten

De Heveringen van Oostvoorne en Rockanje waren ooit ruim 200 hectare groot, en vergelijkbaar met de kopjesduinen op Goeree. Van de eendenkooi is alleen de plas over, nu een vijver als kern van woonwijk de Waranda met eromheen een bijzonder rijk vochtig hooiland, waarin diverse zeldzame planten groeien, waaronder vleeskleurige orchis. Een klein deel van het gebied, 43 hectare nabij Tenellaplas, is in min of meer originele staat. Het behoud is te danken aan de golfbaan die hier voor de oorlog kort in gebruik was. Na de oorlog kon men er een lange tijd dagkamperen, maar uiteindelijk kwam het terrein in beheer bij het Zuid-Hollands Landschap. Deze eeuw kreeg het de Natura 2000-status.

Meer inlichtingen: mail Nico van der Wel, of  06-34995565

• Heveringen, het historische verhaal uit Duinen en mensen Voorne
• Tuinderijen en duinhuisjes uit Duinen en mensen Voorne

Meer nieuws over het boek Duinen en mensen Voorne vindt u hier. Verschijningsdatum 8 april 2023

Meer over de Heveringen op duinenenmensen.nl:

• Vroeger en nu: Kleine Heveringen 1965-2021
• Herstelplan veldgentiaan
• Flora onderzoek Kleine Heveringen 2022: veel verrassingen

Alle berichten kennen een embargo met een datum: tot die dag krijgt u ze in het vertrouwen dat u er niet over publiceert voor die datum. Veel dank.

De ‘Rockanse Hevering’ en de ‘Oost Voornse Hevering’ op een kaart van Cruquius uit 1733