Wijk aan Zee – staalfabriek in een middeleeuws decor
Rolf Roos
Tata Steel en Wijk aan Zee. Het is de laatste jaren een moeilijk verhaal geworden, nu gebleken is dat ook de gezondheid van omwonenden te lijden heeft onder de uitstoot van de staalfabriek. Ruim honderd jaar geleden begon die fabriek in de duinen bij Wijk aan Zee. Net zoals Europoort natuurgebied De Beer heeft bedolven, zo heeft de staalproductie de duinen bij Wijk aan Zee teniet gedaan. En is de bijbehorende geschiedenis ingrijpend veranderd.
De oudste vermelding van het vissersdorp Wijk aan Zee dateert van 1345 en gaat over de schelpenvisserij. Sinds de late middeleeuwen is het dorp nooit door de zee bedreigd, wel door het zand. De kustlijn is hier stabiel, in tegenstelling tot Egmond waar vele honderden meters duin met huizen en een kerk in zee verdwenen. Eeuwenlang gebruik van het duin leidde ook bij Wijk aan Zee tot een zeedorpenlandschap met een soortenrijkdom van Europese allure.
Tegenwoordig groeien de duinen aan, door de lange pieren bij IJmuiden. De smalle en kilometers lange strook Rijksduinen tussen het dorp en de Noordpier wordt elk jaar hoger en breder. Het dorp ligt volledig ingeklemd door Tata Steel. De staalproductie in de duinen begon in 1918 en breidde sterk uit, voor het laatst en ondanks vele protesten in de vijftiger jaren.
De narigheid met gezondheidsproble en contrasteert merkwaardig met de grote rijkdom aan bloemen, juist in de resterende duinen bij Wijk aan Zee. Het blijkt een oud zeedorpenlandschap dat ontstond ver voor Tata hier ging domineren. Meer hierover ons verhaal Het zeedorpenlandschap: herkenning, waardering, beheer in vogelvlucht.
In 2024 is nog in te tekenen op een wandeling die de auteurs van Duinen en mensen Texel voor lezers organiseren.
Zaterdag 22 juni WIJK AAN ZEE: Vuurbaakduin
- Rolf Roos & Nico van der Wel m.m.v. Rienk Slings, oud-beheerder en vegetatie-expert
- Kosten 5 Euro, meld je HIER aan.
- Tijd: van 12.00-17.00u
- Max. aantal deelnemers: 20
- Deelnemers zorgen zelf voor vervoer naar de startplek en proviand, tenzij anders vermeld
- Mensen die zich hebben opgegeven (via de winkel van Natuurmedia) krijgen een week van te voren de locatie van de startplek door. We lopen alleen langs openbare routes.
Hotspot Vuurbaakduin: 10 soorten in beeld
Zie ook onze korte film Honden en hondskruid
Pentekeningen van Jacob van Ruisdael bieden studiemateriaal over het oude landschap uit de 17e eeuw en een boeiende vergelijking met de huidige skyline. Rechts is de oude vuurbaak te zien die stond op het Vuurbaakduin. Ook fraai vanaf zee te zien op een 17e eeuws schilderij.
MEER LEZEN?
- In 1995 publiceerden we in het boek Bewogen Kustlandschap waarvan we hier een pdf opnemen over Hoogovens.
- De overzichtstabel van effecten op duinnatuur uit 1995 is nog steeds actueel.
- Lees ook de pdf over Wijk aan Zee, uit Duinen en mensen Kennemerland (2009): Wijk aan Zee – staalfabriek in een middeleeuws decor
Pingback: Duinen en mensen » Verspreiding en recente uitbreiding van hondskruid in de Hollandse duinen