Cornelis Beelt schilderde in 1670 Wijk aan Zee vanaf het strand. Het is nu het oudst bekende schilderij van dit dorp. Wel kennen we een tweetal tekeningen van Jacob van Ruisdael van het dorp, die mogelijk ouder zijn.

Cornelis Beelt was geen Hollandse grootmeester, wel een vakman. In het landschap opvallend veel bedrijvigheid en dat was niet zonder reden. Bij Wijk aan Zee kwamen – aan de noordzijde waar ook een duinbeek uitstroomde , de Rel, vele boten (bommen) met vis op het strand die via Beverwijk en per boot over het IJ (Wijkermeer) rechtstreeks naar de groeiende bevolking van de steden ging. Zonder zeedorpen met een gulle aanvoer van dierlijke eiwitten, geen Gouden Eeuw.

De zeereep toont open gaten en hoge bulten, niet de strakke zeereep die we hier sinds de 19e eeuw hebben.Een stenen toren, een vuurboet, met daarop een nachtelijk vuur was een belangrijk baken. Deze stond in die tijd niet op het duin dat nu bekend staat als Vuurbaakduin ten zuidwesten van het dorp.  De vuurbaak is verdwenen, maar niet de achtergelegen in oorsprong 15e-eeuwse St Adolphuskerk die nog steeds het dorpje siert. Interessant is dat het achterste deel van de kerk hier als ruïne staat aangegeven, een gevolg van de Tachtigjarige Oorlog. Dit deel is later gesloopt en nu een wat onbestemd pleintje.

Meer info over Wijk aan Zee uit Duinen en mensen Kennemerland, zie het verhaal over Wijk aan Zee

Cornelis Beelt 1670 -fc- oudste schilderij van Wijk aan Zee; Particulier bezit.

Meer info over het schilderij: Onderstaand verhaal komt van de hand van M. Lindeman, 2008 (NIEUWSBRIEF 45 Historisch Genootschap Midden-Kennemerland, licht bekort)

“Tijdens de veiling van oude meesters bij Sotheby’s in Amsterdam op 11 november 2008 werd een schilderij aangeboden, mogelijk van C. Beelt, voorstellende een strandscène bij Egmond aan Zee. Kenners hadden onmiddellijk twijfel of de afbeelding inderdaad Egmond voorstelde: men herkende elementen die op Wijk aan Zee wijzen.
Overleg en zoekwerk op internet maakte al snel duidelijk dat het niet Egmond was, maar inderdaad Wijk aan Zee. De toren van de kerk was te slank en de strandopgang vanaf de noordzijde naar het dorp wijst op Wijk aan Zee.
Het is toegeschreven aan Cornelis Beelt, een 17e eeuwse schilder die in de kuststreek werkte. Schilderijen van hem hangen in verschillende musea, o.a. het Rijksmuseum en het Frans Halsmuseum. Hij is een zogenaamde “kleine meester” dwz dat zijn schilderwerk bovengemiddeld is, maar niet behoort tot de top van zijn tijd.
Het schilderij toont prominent op de voorgrond de vuurbaak (vuurtoren) van Wijk aan Zee. Recent onderzoek heeft aangetoond dat hij verschillende malen is herbouwd, en op verschillende plaatsen. De kaart van Wijk aan Zee uit 1539 plaatst hem zuidelijk van het dorp, net als de kaart uit 1799. Op de kaart van Van Breen uit 1641 staat hij echter precies op de plaats die het schilderij laat zien. De laatst bekende vuurbaak is rond 1840 tot ruïne vervallen. De laatste vuurboetmeesters die het vuur voor de op zee zijnde vissersschepen brandende moesten houden werden in 1804 benoemd door de schout. Op het strand zijn de typische platbodemschuiten (bommen) zichtbaar waarmee men op zee viste. Na afloop werden ze op palen vlak onder de duinen gerold ter bescherming tegen de vloed.

Links daarvan wordt de vis afgeslagen, die vervolgens in manden op het hoofd lopend naar Beverwijk werd gebracht. Daar ging ze via de Wijkermeer naar Haarlem en Amsterdam waar ze nog dezelfde dag vers op de markt lag. Links de strandopgang (de Relweg) naar het dorp. Dit was de enige natuurlijk toegang uit het dorp tot het strand. Hierlangs waterde ook de Relbeek af, die water uit het duingebied afvoerde. De De Zwaanstraat is pas aan het eind van de 19e eeuw doorgraven. De kerk is zonder twijfel de oude Dorpskerk (1420). Dit gebouw werd in de 80-jarige oorlog door de Spanjaarden verwoest doordat zij de trekbalken eruit sloopten voor hun schansen bij Beverwijk en Haarlem. De spits verdween van de toren en deze bleef plat tot in de 19e eeuw. Het eerste stuk van het kerkschip werd in 1609 herbouwd en is zichtbaar op het schilderij. Erachter de rest van de kerk, tot ruïne vervallen. Deze resten dienden als steengroeve voor het dorp en pas in 1855 werden de resten definitief verwijderd.
Museum Kennemerland en het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland waren zeer geïnteresseerd om deze oudste afbeelding van Wijk aan Zee in de streek te houden, maar fondsen ontbraken. Er zijn verschillende gravures en tekeningen van Wijk aan Zee bekend, de oudste is van 1709. Dit schilderij is mogelijk ongeveer een halve eeuw ouder. Het werd door de vorige eigenaar in de jaren ’70 in Londen gekocht en verbleef sindsdien in zijn privé verzameling in Duitsland. Nu is het terug in de streek, voorlopig in een particuliere verzameling.”