Omdat het door NV PWN Waterleidingbedrijf N.H. gesponsorde boek (zonder partner geen mooi boek) ondanks twee drukken niet in herdruk meer komt en er bij ons nog veel vraag naar is, hebben we twee opties voor onze lezers:

1. Complete PDF aanschaffen via onze webwinkel; zo steunt u meteen de productie van komende boeken.
2. Per hoofdstuk is de inhoud online beschikbaar gemaakt via onderstaande inhoudsopgave.

Mocht u downloaden, houdt u dan aub aan de copyright-regel: alleen onze uitgeverij is gerechtigd digitaal materiaal te verspreiden. Veel leesplezier.

Rolf Roos, Uitgeverij Natuurmedia

De tekst op de omslag:

Nieuwe archeologische inzichten, alle duinnatuur, nimmer gepubliceerde kaarten, artist impressions…
Archeologie 5000 jaar lang lieten kustbewoners sporen achter in het zand van Kennemerland. Het boek werpt een nieuw licht op onze ontstaansgeschiedenis in de vroege middeleeuwen.
Natuur De duinen: een oase van rust aan de rand van metropool Holland, met een natuurlijke rijkdom die Europees gezien onovertroffen is.
Historie Graven van Holland maar ook rijke Amsterdammers. Over de unieke duinen bij Bergen, maar ook over landgoederen, bosaanleg en natuurherstel van eind vorige eeuw

Achtergronden bij het boek »

Inhoudsopgave

Titelpagina met auteurs

Dank en voorwoord

Inleiding

Kennemerland

Het begin van Kennemerland
De splitsing van Kennemerland
Kennemerland als bakermat natuurbescherming
Kennemer duinlandschap en natuur
Orchideeën van Kennemerland

Historie en gebruik

Sporen onder het zand (4000 v.Chr. – 900 n.Chr.)
Boskap, bebouwing en wegen, jacht en zeedorpen (ca. 1000 -1850)
Duinlandbouw (ca. 1750 – 1925)
Bosbouw in de duinen (18e – 20e eeuw)
Duinwater (ca 1850 – heden)
De Tweede Wereldoorlog in het duin (1940 – 1945)
Recreatie (ca. 1890 – 2009)

Natuur en natuurbeheer

Duinnatuur

Landschap en natuur in vogelvlucht
Helmduinen
Duinvalleien
Duinplassen en duinmeren
Duingraslanden
Duinheide
Duinstruwelen
Duinbossen

Natuurbeheer tussen bomtrechters en klimaatverandering

Noordhollands Duinreservaat: van duingebruik naar natuurbeheer
Nationaal Park Zuid-Kennemerland
Kennis over de duinen
Beheren volgens een denkmodel
Beheer in uitvoering
Extern beleid

Kennemerland van zuid naar noord

Amsterdamse Waterleidingduinen
Leyduin, Vinkenduin en Oud Woestduin
Van Swartvelt tot Kraansvlak
Koningshof
Elswout: natuur met stijl
Het knooppunt Middenduin
De Kennemerduinen
De Kopjes van Kennemerland
Duin en Kruidberg, Midden-Herenduin, Heerenduinen
Het Kennemerstrand
Wijk aan Zee: staalfabrieken en middeleeuwen
Noordhollands Duinreservaat bij Heemskerk: reuzenparabolen en babyparabolen
Noordhollands Duinreservaat bij Castricum: water tussen Oldenborgh en Papenberg
Landgoed Marquette en graslanden Noordermaatweg
De Bakkumer graslanden
Bakkum-Egmond: van Hoge Toren tot uitzichtduin Albertdal
Ten noorden van Egmond: Wimmenummerduinen
Damlanderpolder: hei en orchideeën
Duinen bezuiden Bergen aan Zee: Verbrande Pan
Duinen van Bergen benoorden de Zeeweg
Bergerbosch en Oude Hof
Schoorlse Duinen

Epiloog

Mensen en duinen

Index

Beeldverantwoording

Literatuurlijst

Aar, J. van der & S. Rolle, 1993. Zegepralend Kennemerland, buitenverblijven langs de binnenduinrand. Museum Beeckestein, Velsen.

Aar, J. van der & S. Rolle, 1991. Santpoort. Twee dorpen in de schaduw van Brederode. z.u., Haarlem.

Aar, J. van der & S. Rolle, 1993. Zegepralend Kennemerland, buitenverblijven langs de binnenduinrand, Museum Beeckestijn, Velsen.

Aar, J. van der & S. Rolle, 2000. De Tuinen van Beeckestijn. z.u., Velsen

Aar, J. van der, M. Lucassen & Driehuis, 1993. Velserbroek en de Zuid- en Noord-Spaarndammerpolder. Bebouwingsgeschiedenis en monumentale waarden. z.u., Haarlem.

Aar, J.A. van der, 1986. Oud-IJmuiden, Ontstaan, Ontwikkeling en Monumentwaardigheid. Rapport Monumentencommissie Velsen.

Aar, J.A. van der, 1987. IJmuiden Havens en Sluizen. Rapport Monumentencommissie Velsen.

Alders, H., 1995. Jan van Scorel, een leven in schetsen. Uitgeverij Conserve, Schoorl.

Anonymus 1998. Dynamisch kustbeheer voor de kust tussen IJmuiden en Den Helder HH USHN, Edam

Aptroot, A., 1991. Biomonitoring met epifyten in het Noordhollands Duinreservaat. PWN, Castricum.

Arends, G.J., 2001. Sluizen en gemalen in het Noordzeekanaal. Anderhalve eeuw, ontwerpen, bouwen en vernieuwen. z.u., Utrecht, ISBN 90 5345 184 6.

Arens, Bas & Rienk Slings 2005. Wandelende duinen. Dynamisch duinbeheer in Kennemerland Natura 2005(5): 167-169

Arens, Bas, 2003. Reactivatie van de Bruid van Haarlem, nulmeting 2003 Arens BSDO, RAP2003,09

Arens, S.M., 2004. Monitoring van een gereactiveerd paraboolduin Kraansvlak, Zuid-Kennemerland, Ontwikkeling 2003-2004. Arens Bureau voor Strand- en Duinonderzoek RAP2004.04, Amsterdam.

Arens, S.M., Geelen, L.H.W.T., Slings, Q.L. & H.E. Wondergem, 2005. Restoration of dune mobility in the Netherlands, In: Herrier, J.-L. et al. (eds), Proceedings: Dunes and Estuaries 2005. International Conference on Nature Restoration Practices in European Coastal Habitats, Koksijde, Belgium, 19-23 September 2005. VLIZ Special Publication, 19, pp 129-138.

Arens, S.M., Geelen, L.H.W.T., Slings, Q.L., Wondergem, H.E., 2005. Herstel van duinmobiliteit : naar een nieuw duurzaam beheer? Landschap 22 (4): 190-202

Arens, S.M., Slings, Q.L.& C.N. De Vries, 2004. Mobility of a remobilised parabolic dune in Kennemerland, The Netherlands Geomorphology, Vol 59, pp175-188.

Baars, F. et al., 1992. Op zoek naar Castricums verleden. Uitgeverij Pirola, Schoorl.

Baggelaar, P.K. 2004. Schets van de nieuwe grondwatersituatie in het westelijk duingebied van Zuid-Kennemerland rapp. Icastat

Bakel, W. van & M. de Jong, 1985. De verdedigingswerken in Castricum. Stichting Werkgroep Oud-Castricum, 8e jaarboekje: 25-31.

Bakker, T. & C. ter Haaf, 2000. Henk Doing: Landschapsecoloog van de Nederlandse kustduinen. In: Schaminee. J. & R. van ’t Veer: Honderd jaar op de knieën. Opulus Press, Noordwolde.

Bakker, T.W.M. 1981. Nederlandse kustduinen: Geohydrologie Pudoc, Wageningen

Bakker, T.W.M. & J.M. Drees, 1988. Stroperij op konijnen vanuit Egmond aan Zee. Duin, 4: 84-88.

Bakker, T.W.M., J.A. Klijn & F.J. van Zadelhoff, 1979. Duinen en duinvalleien. Centrum voor Landbouwpublicaties en Landbouwdocumentatie, Wageningen.

Bakker, Th.W.M. & R.Q.L. Slings, 1993. Duininfiltratie en natuurwaarden, nu en in de toekomst. H2O, 26 (16): 445-452.

Beekelaar, W. 1997. Plan Voetspoor intern rapport PWN

Beentjes, G., 2004. Een onderzoek naar het gebruik, de behoeften en de tevredenheid van trimmers in het Noordhollands Duinreservaat. PWN, Velserbroek & Van Hall Instituut, Leeuwarden.

Beets, D.J., L. van der Valk & M.J.F. Stive, 1992. Holocene evolution of the coast of Holland. Marine Geology, 103: 423-433.

Beije, H.M. et al., 1994. Levensgemeenschappen. Bos- en Natuurbeheer in Nederland. Deel 1 Backhuys, Leiden

Beintema, A,J. et al., 1983. Dieren. Bos- en Natuurbeheer in Nederland. Deel 2 Pudoc, Wageningen

Beldt, G. van der & G. Hartendorf, 2002. Boeren, Burgers, Bedrijven. Santpoort.

Berg, W.J. van den, 1994. Egmond op de Grens. Geestgronden: Egmonds historisch tijdschrift, 1 (1/2): 10-24.

Bergh van Eysinga, L.M. van der, 1933. Bijdrage tot de Sociaal-Geografische Kennis der Gemeente Velsen. Dissertatie Rijksuniversiteit te Utrecht 16 januari 1933.

Bergh, F. van den, Slings, Q., Bergsma, J. & H. Posthuma, 2001. PWN combineert technische renovatie met natuurherstel H2O 34 (5): 30-31

Berkum, A.H. van, 1990. De vijf Hollandse kerken van Willibrord. z.u., z.p..

Beth, J.C., 1928. Het jachtrecht in Holland (vanaf de oudste tijden tot in de 20e eeuw). Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde, 6 (7): 95-112.

Bijhouwer, J.T.P., 1926. Geobotanische studie van de Berger duinen Deventer

Bijleveld, H.A.S., 1981. Memoires van een ‘Woudloper’. Natura, 78 (5): 189-194.

Boer, A., 2007. Het Kamp Schoorl. Conserve, Schoorl.

Boer, D.E.H. de, M.H. Boone & W.A.M. Hessing, 1992. Nederlands verleden in vogelvlucht. Delta I: De Middeleeuwen: 300 tot 1500. z.u., Leiden/Antwerpen.

Boerboom, J.H.A. & V. Westhoff, 1974. Samenlevingen van planten in het duin. In: N. Croin.

Borger, G.J. & S. Bruines, 1994. Binnewaeters gewelt. 450 jaar boezembeheer in Hollands Noorderkwartier. Uitgeverij Noord-Holland, Edam.

Bosman, A.V.A.J. et al., 1995. Een gemeente in oorlogstijd: Velsen 1940-1945. Historische Kring Velsen, Santpoort.

Bosman, A.V.A.J., 1997. Het culturele vondstmateriaal van de vroeg-Romeinse versterking Velsen 1. Dissertatie, Amsterdam.

Braak, K., 1919. Morphologie der Schoorlse duinen. K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift II, deel 36 (6): 667- 685.

Brandt, R.W., W. Groenman-van Waateringe & S.E. van der Leeuw (red.), 1987. Assendelver Polder Paper 1. Cingula 10. Albert Egges van Giffen Instituut voor Prae- en Protohistorie, Amsterdam.

Bremerkamp, G.J., 1968. Oude foto’s en prentbriefkaarten. IJmuiden, Velsen, Driehuis, Santpoort, IJmuiden. z.u., z.p..

Broche, G. E., 1935. Pythéas le Massaliote. Thesis Letterenfaculteit. Universiteit van Parijs.

Brouërius van Nidek, M., ca. 1729. Het zegenpralent Kennemerlant. Amsterdam.

Bruyn, G.J. de, 1995. Vossen in de duinen. De Levende Natuur, 96 (1): 20-24.

Buissink, F. 2009. “””Ons denken over natuur is drastisch omgeslagen”” PWN 75 jaar natuurbeheerder” Landschap Noord-Holland, jrg. 36 (1): 18-21

Burger, A.C.M., 1988. Het kasteel van Egmond. Uitgeverij Pirola, Schoorl.

Calkoen, H.J., 1967. Velsen. Grepen uit de geschiedenis van een oude woonplaats in Kennemerland. z.u., z.p..

Calkoen, H.J., 1972. De Engelmunduskerk te Velsen. “Kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente “”Velsen-Zuid””, Velsen-Zuid.”

Cock, J.K. de, 1965. Bijdrage tot de historische geografie van Kennemerland in de middeleeuwen op fysisch-geografische grondslag. Uitgeverij J.B.Wolters, Groningen.

Coops, A., B. Hoes & G. Jol, 1989. Buitenplaatsen van Velsen. z.u., z.p..

Cordfunke, E.H.P., 2006. Kennemerland in Prehistorie en Middeleeuwen. z.u., Utrecht.

Cordfunke, E.H.P., 1966. De geschiedenis van het Witte Kerkje te Heiloo. Alkmaars Jaarboekje, 1966: 51-61.

Cordfunke, E.H.P., 1984. Opgravingen in Egmond. De Walbrug Pers, Zutphen.

Danner, H.S., H.Th.M. Lambooij & C. Streefkerk, 1994. Die het water keert. 800 jaar regionale dijkzorg in Hollands Noorderkwartier. z.u., Alkmaar/Edam

Deelen, D. van & A. Schermer, 1963. Middeleeuws akkerland onder de Castricummerduinen. Westerheem, XII (6): 136-144.

Deelen, D. van, 1981. Historie van Castricum en Bakkum. Uitgeverij Pirola, Schoorl.

Dendermonde, M. & A. Morriën, 1965. Een Weg naar de Wereld. Gemeente Velsen, Velsen.

Deursen, C. van, 1991. De toekomst van het Bergerbos. Noordhollands Landschap, 18 (2): 45-47.

Deursen, C. van, z.j. Aankoop landgoed Marquette. PWN, Bloemendaal.

Dieren, J.W. Van, 1934. Organogene dunenbildung, eine geomorphologische Analyse der ostfriesischen Insel Terschelling mit pflanzensociologischen Methoden. Nijhoff, Den Haag

Directie van het P.W.N., 1952. De Berger duinen. Natuur en Landschap, 3: 3-7.

Dis, A. van, 1994. Indische duinen. Uitgever Meulenhoff, Amsterdam.

Diverse auteurs, 1984. Van duingebruik naar duinbeheer. PWN, Bloemendaal.

Diverse auteurs, 1964. Recreatie en natuurbescherming in the Noordhollands Duinreservaat. ITBON Mededeling nr 69c/1964

Diverse auteurs, 1995. Themanummer Natuurontwikkeling Noord-Holland. Duin, 18 (1).

Doing, H., 1988. Landschapsoecologie van de Nederlandse Kust. Stichting Duinbehoud, Leiden.

Doing, H., 1964. Recreatie en natuurbescherming in the Noordhollands Duinreservaat. Supplement 2: Vegetatie ITBON Mededeling nr 69c/1964

Doing, H., 1974. Landschapsecologie van de duinstreek tussen Wassenaar en IJmuiden. z.u., z.p..

Doing, H., 1988. Landschapsecologie van de Nederlandse kust. Een landschapskartering op vegetatiekundige grondslag. Stichting Duinbehoud / Stichting Publicatiefonds Duinen, Leiden.

Drees, M., 1989. Konijnen als grazers. Duin, 4: 156 – 158.

Drees, M., 1992. Hazen en konijnen in Noord-Holland. Het Noordhollands Landschap: 80-82.

Duinker, P.L., 1955. Het Watervlak. Intern rapport PWN, Castricum.

Eeden, F. W., 1886. Onkruid. Botanische wandelingen. Eerste deel: Kennemerland. Tjeenk Willink, Haarlem.

Eeden, F. W., 1887. “De bosschen van Kennemerland. Album der natuur: 148-160; 182-192; 193-219” z.u, z.p..

Ehrenburg, A., van der Hagen, H.J.M. & L. Terlouw 2008. Amerikaanse vogelkers als invasieve soort in de kustduinen De Levende Natuur 209 (6):

Eisma, D., 1968. Composition, origin and distribution of Dutch coastal sands between Hoek van Holland and the island of Vlieland E.J. Brill, Leiden

Endedijk, G., Kraal, H. & R. Roos 1989 “Moderne natuurbescherming in oude cultuurlandschappen; eerste prijs essaywedstrijd stichting Meander over toekosmt natuurbea\scherming” Stichting Meander, Utrecht. ISBN 9062241433

Ernst, W.H.O. & N.F. van der Ham, 1988. Population structure and rejuvenation potential of Schoenus nigricans in coastal wet dune slacks Acta Bot. Neerl., 37:451-465

Ernst, W.H.O., 1984. “Haalt het duin het jaar 2000? In: Diverse auteurs, 1984. Van duingebruik naar duinbeheer; 50 jaar onderzoek en beheer in het Noordhollands Duinreservaat.” PWN, Velserbroek.

Ernst, W.H.O., Q.L. Slings & H.J.M. Nelissen, 1996. Pedogenesis in coastal wet dune slacks after sod-cutting in relation to revegetation. Plant and Soil, 180: 219-230.

Ervynck, A., 1993. In memoriam: De bruine beer der Benelux. Zoogdier 93/3 (4): 5-11.

Es, W.A. van & W.A.M. Hessing (red.), 1994. Romeinen, Friezen en Franken in het hart van Nederland: van Traiectum tot Dorestad (50 v. Chr.- 950 na Chr.). Matrijs, Utrecht. ROB, Amersfoort

Es, W.A. van, H. Sarfatij & P.J. Woltering (red.), 1988. Archeologie in Nederland. De rijkdom van het bodemarchief. z.u., Amsterdam/Amersfoort.

Esselink, H., Grootjans, A.P. & T. Jager, 1989. Kalkrijke vegetaties in een duinvallei op Schiermonnikoog Duin 12(2): 75-79

EUCC/PWN, 1992. The North-Holland Dune Reserve. Coastline Special 1/2: 17-32.

Everts, F.H., de Vries, N.P.J. & M.E. Tolman 2005. Pilot vegetatiekartering Kraansvlak rapp. nr. 509 EGG-ev, Groningen

Everts, F.H., Jongman, M, Tolman, M.E. & N.P.J. de Vries 2005. Vegetatiekartering Kennemerduinen rapp. nr. 543 EGG, Groningen

Everts, F.H., Jongman, M, Tolman, M.E. & N.P.J. de Vries 2006. Vegetatiekartering Bergen – Wimmenum rapp. nr. 583 EGG, Groningen

Francq van Berkhey, J., z.j. Eerste Natuurlijke historie van Holland, Amsterdam/Leyden, 1769-1811. z.u., z.p..

Fuchs, M., 1996. Monumentenrapport Nieuw IJmuiden. Wonen tussen duinen en Noordzeekanaal. z.u., Haarlem.

Gallagher, H.P. & A.J.W.M. Geraedts, 1994. Welke weg heeft de bollenteelt te gaan? Milieufederatie Noord-Holland, Zaandam.

Geel, Chr. J. van, 1993. Verzamelde gedichten, bezorgd door G. Middag. Uitgever G.A. van Oorschot, Amsterdam.

Geelhoed, S., Groot, H., Huijssteeden, E. van, Leeuwen, G. van & P. de Nobel (red), 1998. Vogels in het landschap van Zuid-Kennemerland en de Haarlemmermeer. VWG Zuid-Kennemerland / KNNV Uitg. Utrecht

Geldorp, F. van, 1971. Santpoort ’t playsante buyten. Een aantal bijdragen tot de geschiedenis van het dorp Santpoort. z.u., Haarlem.

Gemser, H. & S. Schaafsma, 1975. Een kerk en een hand vol huizen. Grepen uit de geschiedenis van het dorp Velsen. Stichting Het Dorp Velsen, Velsen.

Gerhardt, P. 1900. Handbuch des deutschen Dunenbaues Parey, Berlin

Goes, H. van der, R. Higler, Y. van Manen, R. Ruesink, H. van Slogteren & A. Zoomer, 1986. Duinrellen in Noord-Kennemerland. Uitgever Conserve, Schoorl.

Goossen, C.M., Langers, F & S. de Vries 2000. Recreatie en geluidsbelasting in 1995 en 2030. Onderzoek voor Milieuverkenning 5 Alterra-rapport 062, Wageningen

Gottschalk, M.K.E., 1969. De Zanddijk bij Egmond en zijn legenden. K.N.A.G. Geografisch Tijdschrift III, (2): 111-117.

Grootjans, A.P., Lammerts, E.J. & F. van Beusekom, 1995. Kalkrijke duinvalleien op de waddeneilanden. Ecologie en regeneratiemogelijkheden KNNV Uitgeverij, Utrecht.

Haaf, C. ten, T.W.M. Bakker & Q.L. Slings, 1993. Bergerbos. Conceptbeheerplan voor de periode 1993-1996. Ten Haaf & Bakker, Alkmaar.

Halbertsma, H., 1966. Een onderzoek met de spade in het Witte Kerkje te Heiloo. Alkmaars Jaarboekje, 1966: 62-67.

Hammen, H. van der, H. van der Goes, K. Kapteyn & K. Scharringa, 1994. Toestand van de Noordhollandse natuur. Noordhollands landschap, 21 (4): 9-32.

Harff, P. & D. Harff, 2005. IJmuiden – Den Haag, Atlantikwall 1940–1945. Marine Artillerie Abteilung 201, z.p., ISBN 90-806449-4-3.

Harkel, ten. J.H., 1998. Nutrient pools and fluxes in dry coastal dune grasslands Diss. UvA Amsterdam

Hartendorf, G., 2000. Velsen bezet en bevrijd. z.u., Velserbroek.

Hartendorf, G., 2001. De Velser Affaire. Bezettingstijd 1940-1945 in Kennemerland. z.u., Haarlem.

Hartendorf, G., 2006. In het duin wakker worden. Belevenissen van jachtopzichters Driekus en Joop Doornbosch. Haarlemse Miniaturen deel 71.

Hartendorf, G., J. Morren, C. Rings, A.M. Schüttenhelm-Okma & J. Suurmond, 1998. Duin en Kruidberg, Honderd jaar buitenplaats en Het Duingebied van de familie Cremer. z.u., Haarlem.

Heenvliet, Cornelis Jacobsz. van, Substituijt-Houtvester van de Graeffelicheyt, 1635. JachtBedryff. z.u., z.p..

Heimans, E., 1906. Met kijker en bus. Van Holkema en Warendorf, Amsterdam.

Henderikx, P.A., 1987. De benedenloop van Rijn en Maas. Landschap en bewoning van de Romeinse tijd tot ca 1000. z.u., Hilversum.

Henkens, R.J.H.G., 1998. Ecologische capaciteit natuurdoeltypen 1. Methode voor bepaling effect recreatie op broedvogels. Instituut voor Bos en Natuuronderzoek, IBN-rapport 363, Wageningen.

Hijmans, W., 1970. Van duin tot IJsselmeer. Meijer Pers n.v., Amsterdam.

Hilgen, P.R. & Q.L. Slings, 1981. Het duinbeheer op Terschelling in het begin van deze eeuw Nederlands bosbouwtijdschrift 53 (7/8): 247-256

Hilgen, P.R. & Q.L. Slings, 1981. Historisch onderzoek naar het beheer van bossen en natuurterreinen: het Noordhollands Duinreservaat. Staatsbosbeheer, Utrecht.

Hilgen, P.R., D. Sikkel & Q.L. Slings, 1981. Historisch onderzoek naar het beheer van bossen en natuurterreinen. Deelproject 6.4: Boswachterij Schoorl. Staatsbosbeheer, Utrecht.

Hoevens, H. & R. Pols, 2002. Landfront IJmuiden. Duitse bunkers in het Landfront van de Festung IJmuiden, W.N. 2000 S.K. 1. z.u., Velserbroek.

Hof, J., 1973. De abdij van Egmond van de aanvang tot 1573. Hollandse Studiën 5. Historische Vereniging voor Zuid-Holland en Stichting Contactcentrum voor regionale en plaatselijke geschiedbeoefening in Noord- en Zuid-Holland, ’s Gravenhage/Haarlem.

Hoffmann, M.E. & V. Westhoff, 1951. “Flora en vegetatie van de Verbrande Pan bij Bergen (N.H.). De begroeiing van het “”kalkgrensgebied”” tussen Duin- en Waddendistrict. ” De Levende Natuur, Deel I: 45-52, Deel II: 74-79, Deel III: 92-98.

Hommel, P.W.F.M. & R.W. de Waal. 2003. Boomsoort bepaalt bostype op verzurings_gevoelige bodem. Stratiotes, 23: 3-19.

Hommel, P.W.F.M. & R.W. de Waal. 2003. Rijke bossen op arme bodems. Landschap, 20: 193-204.

Hommel, P.W.F.M., 1999. Duinbossen rond de kalkgrens. In: Hommel, P.W.F.M., M.A.P. Horsthuis & V. Westhoff (red.). Excursieverslagen 1996: 65-70. Plantensociologische Kring Nederland, Wageningen.

Huneker, H., 1994. Boomvalken in het Noordhollands Duinreservaat. De Winterkoning, 29: 38-57.

Idzerda, S.I., 1999. Een verkenning van de mycologische waarde van dennenbossen in de kalkrijke duinen. De Levende Natuur, 98 (4): 122-128.

Jansen, H.P.H., 1982. Kalendarium. Geschiedenis van de Lage Landen in jaartallen. 5e druk. z.u., Utrecht/Antwerpen (1e dr. 1971).

Jansen, P.A.G., 2004. Schade of overlast door mountainbikers, perceptie of realiteit. Stichting Probos, Wageningen.

Janssen, M. & Q.L. Slings, 1991. Optimalisatie van de Waterwinning. Duin, 14 (1): 7-9.

Jelgersma, S. J., L. de Jong, W.H. Zagwijn & J.F. van Regteren Altena, 1970. The coastal dunes of the western Netherlands geology, vegetional history and archeology. Mededelingen Rijks Geologische Dienst. Nieuwe Serie (21): 93 -167.

Jelles, J.G.G., 1968. Geschiedenis van beheer en gebruik van het Noordholland Duinreservaat. ITBON-mededeling 87, z.p..

Jong, J. de, 1992. Schoorl Strand: veldwaarnemingen en resultaten van pollenanalytisch- en C14-onderzoek. Intern rapport RGD nr 1161, Haarlem.

Jong, L.J. de, 2006. De werkers aan het Noordzeekanaal. Nederlandse Genealogische Vereniging, afdeling Kennemerland.

Jongerling, F. & Q.L. Slings, 1982. Het gemiddelde herfsttrekverloop van enkele insectenetende nachttrekkers in Castricum. Graspieper, 2 (3): 90-93.

Kaan, N., 2003. Wie was… jonkheer Frits Gevers. Stichting Werkgroep Oud-Castricum, 26e jaarboekje: 53-63.

Kaan, N., 2008. De Nachtwacht in het Geversduin. Stichting Werkgroep Oud Castricum, 31e Jaarboekje: 19-28.

Kalkman, T. & H. Haver, 2003. Luister, het Fort vertelt. Kustfort IJmuiden. Werkgroep Historisch Onderzoek Forteiland IJmuiden, IJmuiden.

Kan, K.J., 1993. Stromen in Zuidkennemerland. Archief PWN, niet gepubliceerd.

Kerkhof, W., 2000. Sprinkhanen in de duinen tuusen Wijk aan Zee en Bergen. Een inventarisatie in de periode 1998-2000 rapport PWN

Keuning, K.J.B., 2000. Geschiedenis van de wegen tussen Rijn en IJ. Arcadia, Haarlem.

Kieviet, C. Joh., z.j. Het Slot op den Hoef. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam.

Kisterman, H. & C. van Deursen, 1985 en 1986. Van vod tot informatiedrager. PWN-wereld 85 (2): 4-6 & 86 (1): 11-12.

Kivit, H., 1994. Enquete sportrecreanten 1992. Duinduiker, maart 1994: 4.

Kivit, H.A. & Q.L. Slings 2007. Natuurdoelen voor de duinterreinen van PWN rapp. PWN

Kleij, E. van de, 1990. Monumenten Inventarisatie Project, Noord Kennemerland. Provincie Noord-Holland, Haarlem.

Klijn, J.A., 1981. Nederlandse kustduinen Geomorfologie en bodems diss. Wageningen

Koene, B., J. Morren & F. Schweitzer, 2003. Midden-Kennemerland in de Vroege en Hoge Middeleeuwen. z.u., Hilversum. ISBN 90-6550-774-4.

Konijnenburg, P., 1998. Hinderbeleving van Natuurgerichte Recreanten in het Noordhollands Duinreservaat. IVAM Environmental Research Universiteit van Amsterdam, Amsterdam.

Koning, J. van, 2007. Scherven in het stuifzand. Archeologische vondsten in de PWN duinen. Landschap Noord-Holland 2007 (3): 26-29.

Kooijman, A.M., Besse, M. & R. Haak 2005. Effectgerichte maatregelen tegen verzuring en eutrofiering in open droge duinen. Eindrapport fase 2 LNV

Korf, B. & Q.L. Slings, 1995. Optimierung der Infiltration Castricum fuer Natur und Wassergewinnung Bonn, Deutscher Verein des Gas- und Wasserfaches

Korf, B. & Q.L. Slings, 1993. Optimerung der Infiltration fur Natur und Wassergewinnung. Kunstliche Grundwasseranreicherung. DVGW-schriftenreihe 85: 71-76.

Kranenburg, F.J. et al., 1976. Het veranderend gezicht van Noord-Holland. Meijer Pers bv, Amsterdam.

Krijger, C.A., et al., 1982. 1907-1982 Engelmunduskerk – IJmuiden. z.u., z.p..

Kruger, H., et al., 2001. Brederoderoute: Een Cultuurhistorische Wandeling door Santpoort. Stichting Santpoort, Velsen.

Kruijsen, B.W.J.M., Q.L. Slings & H. Snater, 1992. Vegetatiekartering Noordhollands Duinreservaat 1982-1989. PWN, Bloemendaal.

Lambooij, H., 1987. Getekend land. Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier i.s.m. Stichting Uitgeverij Noord-Holland.

Lammertink, M. 1991. Gedrag van de Zwarte spechten in het Noordhollands Duinresrevaat. Graspieper, 11: 107-120.

Lannoy, K. & B. Denneboom (red.), 1992. Derper-Hoever-Binder. Boekhandel Dekker & Dekker, Egmond aan Zee.

Lebbink, J., van Manen Y., Slings, Q.L., de Vries, C.N. & R. Wildschut 2000. Herstel vochtig duinmilieu Noordhollands Duinreservaat Intern rapport PWN

Leten, M., 1992. Vegetatie en landschapsontwikkeling in de duinen van de Westkust. in: Tussen land en zee. Het duingebied van Nieuwpoort tot De Panne. Lannoy, Tielt

Linden, J. van der, 1993. Kennemermozaiek. Uitgever Repro Holland B.V., Alphen aan de Rijn.

Londo, G. Thijsse’s Hof.Tachtig jaar natuurontwikkeling Bekking&Blitz, Amersfoort

Londo, G., 1971. Patroon en proces in duinvalleivegetaties langs een gegraven meer in de Kennemerduinen diss. Nijmegen

Londo, G., 1991. Natuurtechnisch bosbeheer. Bos- en Natuurbeheer in Nederland. Deel 4 Pudoc, Wageningen

Londo, G., 1997. Natuurontwikkeling. Bos- en Natuurbeheer in Nederland Deel 6 Backhuys, Leiden

Louman, E.G.M. & Q.L. Slings, 1990. Regeneratie van vochtige duinvalleien. KIWA med. 114: 121-140.

Louwe Kooijmans, L.P., 1985. Sporen in het land. De Nederlandse delta in de prehistorie. z.u., Amsterdam.

Maas, G.J., C.A. van den Berg & A. Oosterbaan, 1993. Vervolgonderzoek naar oorzaken van de verminderde vitaliteit van zomereik in het duingebied van Nederland. IBN-rapport 046. IBN-DLO, Wageningen.

Maes, B. (red.), 2006. Inheemse bomen en struiken in Nederland en Vlaanderen. Boom, Amsterdam.

Maes, N.C.M., 1995. Genetische kwaliteit inheemse bomen en struiken, deelproject de kustduinen. IKC-Natuurbeheer, Wageningen.

Manen, Y. van, 1983. Het Bergerbos. Duin, 6 (2): 7-13.

Marrewijk, J.M. van, 1994. De vos: inheems of niet in onze duinen? Duin, 17 (1): 14-17.

Meffert, M., 1998. Rapport Ruimtelijke Relaties in het Oer-IJ-estuarium in de Romeinse IJzertijd met nadruk op de Assendelverpolder. Proefschrift. Universiteit Wageningen, Wageningen.

Meijer, J.W., 1965. Tacitus, Jaarboeken. Ambo, Baarn.

Melman, D., 1982. De Breesaap: Holland op zijn smalst. Duin, 5 (4).

Merula, P., 1605. Placaten ende Ordonnancien op ’t stuck van de Wildernissen. z.u., ’s Gravenhage.

Mestelaar, E., 2003. Ecologisch en recreatief netwerk nader bekeken. PWN, Velserbroek.

Mettlach, R. van, ca 985. Vita Sancti Adalberti Confessoris (Het leven van de heilige belijder Adelbert). Vertaling G.N.M. Vis. Sint Adelbertabdij, Egmond 1990.

Morren, J., 2002. Kastelen en buitenplaatsen in Velsen. Deel 1 Santpoort. z.u., Huizen.

Morren, J., 2004. Kastelen en buitenplaatsen in Velsen. Deel 2 Driehuis & Velserbroek. z.u., Velsen. ISBN 90-808333-1-2.

Morren, J., 2005. Kastelen en buitenplaatsen in Velsen. Deel 3 IJmuiden, Velsen-Zuid en –Noord. z.u., Velsen. ISBN 90-808333-2-0.

Morren, J., 2008. De boerderijen in de Breesaap. Ledenbulletin Historisch Genootschap Midden-Kennemerland: 5-28

Mosterd, M. & P.J. Marget, 1990. “De Egmondse Studieën, deel I: Heiligenlevens, annalen en kronieken: 29-66; 215-224.” Uitgeverij Verloren, Hilversum.

Mulder, J. (red.), z.j. De vos in het Noordhollands Duinreservaat. Deel 1: Organisatie en samenvatting. PWN, Bloemendaal/RIN, Arnhem.

Mulder, J., 1993. Vossen. Brochure Stichting Kritisch Faunabeheer e.a., Renkum.

Mulder, J.L. 1990. The Stoat Mustela erminia in the Dutch Dune region, its local extinction and a possible cause: the arrival of the Fox Vulpes vulpes Lutra 33(1):1-21

Mulder, J.L. & A.H. Swaan, 1991. Bopdy-weight changes of egg-laying Curlews Numenius arquata, as monitored by an automatic weighing system Ardea 80: 273-279

Mulder, J.L. & J.M. Wallage-Drees, 1979. Red fox predation on young Rabbits in breeding burrows Neth. J. Zool. 29(1): 144-149

Mulder, Jaap 1991. De geheimzinnige jeugd van het wilde konijn. Hoe verzorgt het konijn zijn jongen? Zoogdier 2 (4):3-9

Mulder, Jaap 2007. Onbejaagde vossen in de duinen en implicaties voor vossenbeheer DLN 108(4):149-154

n.n., 1989. Haven van IJmuiden 1860-1880. Aanleg van het Noordzeekanaal en het ontstaan van IJmuiden. Huisdrukkerij Stadhuis Velsen, Velsen.

n.n., 1990. Archeologische Werkgroep Velsen, Archeologische Opgravingen in 1989 in Velsen. z.u., IJmuiden.

n.n., 1992. Velsen in historisch perspectief, jaarboek uitgegeven sinds 1992. Historische Kring Velsen, Velisena, z.p.

n.n., 2005. De Velsense Zevensprong. Een cultuurhistorische fietsroute langs de zeven woonkernen van Velsen. Monumentenzorg en archeologie gemeente Velsen, Velsen.

n.n., 2005. Vertrouwen in Gebouwen. Een fietstocht langs religieuze monumenten in Velsen. Monumentenzorg gemeente Velsen en Stichting Santpoort, Velsen.

n.n., 2006. Een rondje Velsen. Op de fiets langs plaatsen van vermaak en vertier. Monumentenzorg gemeente Velsen, Velsen.

n.n., 2007. Gebouwd in Stijl. Fietsen langs bouwstijlen uit de vorige eeuw. Monumentenzorg gemeente Velsen en Stichting Santpoort, Velsen.

n.n., z.j. Dwars door de duinen – recht naar zee! AO boekje 381. z.u., z.p.

n.n., z.j. Landbouwhogeschool Wageningen 74-12. z.u., z.p..

N.n., 1605. Merula, Placaten. En de Ordonnancien op ’t stuck van de Wildernissen, 98. z.u., z.p.

N.n., z.j. Algemeen Rijksarchief Den Haag Recht. Arch. Lisse, nr 3 folio 3, z.p.

N.n., z.j. Gemeentearchief Lisse, nr. 283, 284 e.v. z.u., z.p.

N.n., z.j. Gemeentearchief Lisse, nr. 285 (1566-1609) z.u., z.p.

N.n., z.j. Gemeentearchief Lisse, nr. 286 z.u., z.p.

N.n., z.j. Gemeentearchief Lisse, nr. 287 z.u., z.p.

n.n., z.j. Masterplan Regeneratie Duinvalleien Nationaal Park Zuid-Kennemerland 1999. Vereniging Natuurmonumenten, PWN & Staatsbosbeheer, Bloemendaal.

N.n., z.j. Octrooi tot het oprichten van een konijnenheining, verleend door de Staten van Holland en West-Friesland aan de eigenaars van 53 morgen 117 roeden land in de ban van Heemskerk. z.u., z.p.

N.n., z.j. Request van de ingelanden van den ban van Heemskerk aan de Staten van Holland en West-Friesland over een konijnenheining,1668. Met een project, een lijst van verzoekers, 1668, en stukken betreffende de aanleg, 1670 en ongedateerd. z.u., z.p.

n.n., z.j. Stukken betreffende de behandeling van een request door C.M. Deutz-Bors van Waveren, vrouwe van Heemskerk, aan de Staten van Holland en West-Friesland om alteratie van het Octrooi.d.d. 8 Juni 1747 verleend aan schout en gerecht van Castricum inzake het beplanten der duinen en opstellen eener konijnenheining. 1747-1751. z.u., z.p.

N.V. Amsterdamsche Ballast Maatschappij, z.j. Tunnelbouw te Velsen in uitvoering bij de Amsterdamsche Ballast Maatschappij. z.u., Amsterdam.

Nieuwenhuizen, F., 1988. Natuurleven in het Schoorlse duingebied. Uitgeverij Pirola, Schoorl.

Nuhout van der Veen, J. & G.F. Verschuit, z.j. Toestand van de duinen anno 1809. z.u., z.p..

NV PWN Waterleidingbderijf Noord-Holland, 2000. Vossen in het Noord-Hollands Duinreservaat in de periode 1995-1998 Alterra rapportnr: 197

Ommering, G. van, 1988. Het strand van vroeger. Duin & Kust, Leiden.

Oosterom, A. van, 2004. Wat Mijnheer zegt moet gebeuren. De bewoningsgeschiedenis van de buitenplaats Waterland te Velsen in de twintigste eeuw. Een historische schets. Historisch Genootschap Midden Kennemerland, z.p. ISBN 90 807522-4-X.

Oosterom, C. van, 2004. De duinen van Zuid-Kennemerland in ’40-’45. Themanummer Verdedigingswerken. Ons Bloemendaal, 28(3): 12-13.

Oud, M., 2009. Het voorkomen van roodnetboleten in Nederland Coolia jrg.52(1): 18-23

Oudhof, J.W.M., 1994. Een aanvullende archeologische inventarisatie (AAI) van percelen aan de Oude Schulpweg te Castricum, N-H. ROB, Amersfoort.

P.W.N., 1992. Water drinken en natuur sparen. PWN, Bloemendaal.

P.W.N., 1994. Beheernota 1990-1995 Intern rapport PWN, Bloemdendaal.

Pannekeet, J. 1988. De (mogelijke) betekenis van alle Noord-Hollandse Plaatsnamen Drukkerij West-Friesland BV, Hoorn.

Paul, K.H., 1953. Morphologie und Vegetation der Kuhrischen Nehrung Nova Acta Leop. N.F. 16:259-378

Peters, J.H., A. Stakelbeek, J. Demarteau & Q.L. Slings et al., 1990. Optimalisatie en renovatie infiltratiegebied Castricum- masterplan- Echohydrologische optimalisatie en renovatie. SWO 90256. KIWA, Nieuwegein.

Peters, J.H., Q.L. Slings & A. Stakelbeek, 1992. Open infiltratie nieuwe stijl. Integrale ontwikkeling van natuur en techniek bij renovatie van een open infiltratiesysteem. H2O, 25 (19): 532-537.

Peters, J.H., Q.L. Slings & A. Stakelbeek, 1995. Masterplan infiltratiegebied Kieftenvlak te Wijk aan Zee. Uitgewerkte ideeën voor renovatie en voor ecologische aanpassingen. KIWA, Nieuwegein & PWN, Velserbroek.

Pols, R. & L. de Vries, 2007. Seefront IJmuiden. Duitse bunkers in de kustverdediging van de Festung IJmuiden. Uitgave in eigen beheer. R. Pols, Velserbroek.

Pons, J. & M.F. van Oosten, 1974. De bodem van Noordholland. Stichting voor bodemkartering, Wageningen.

Pouwels, R. & C.C. Vos, 2001. Recreatie en biodiversiteit in balans: een ruimtelijke benadering van functiecombinaties Alterra-rapport 227 Wageningen

Provincie Noord-Holland, Dienst Ruimte en Groen, 1992. Zure regen in de duinen. Onderzoeksbericht nr 5. Provincie Noord-Holland, Haarlem.

Provincie Noord-Holland, Dienst Ruimte en Groen, 1995. Weidevogels in het BES-gebied. Provincie Noord-Holland, Haarlem.

Provoost, S. & M. Hoffmann, 1996. Ecosysteemvisie voor de Vlaamse Kust. Deel 1 Ecosysteembeschrijving Gent

Ranzijn, R. (red.), 1989. Ecologisch tuinieren in het zeedorpenlandschap. Stichting Publicatiefonds Duinen, Leiden.

Rappol, M. & C.M. Soonius (red.), 1994. In de bodem van Noord-Holland. Lingua Terrae, Amsterdam.

Raven, A., 1995. Noord-Kennemerland vanaf de Bronstijd. Intern Rapport, P.W.N., Castricum.

Rentenaar, R., 1971. Die Namenlandschaft der Niederlandische dünen. Abhandlungen 10. Intern. Kongr. Wenen.

Rentenaar, R., 1977. De Nederlandse duinen in de middeleeuwse bronnen tot omstreeks 1300. KNAG Geografisch Tijdschrift XI, 5: 361-376.

Rentenaar, R., 1978. De vroegste geschiedenis van het konijn in Holland en Zeeland. Holland, 10: 2-16.

Rentenaar, R., 1978. Topografische structuren en toponymen. Ontwikkelingen in middeleeuws Egmond. Vlaamkunde, 10: 334-349.

Roderkerk, E.C.M, 1961. Recreatie, recreatieverzorging en natuurbescherming in de Kennemerduinen Delft

Roderkerk, E.C.M, 1975. De Kennemerduinen 25 jaar Nationaal Park Schuyt & Co C.V.,Haarlem

Roep, Th.B., L. van der Valk & D. Beets, 1991. Strandwallen en zeegaten langs de Hollandse kust. Grondboor en hamer, november 1991: 115-124.

Rolf, R. & H. Sakkers, 2005. Duitse bunkers in Nederland. PRAK Publishing, Middelburg.

Rolle, S. & P. van Hove, 2001. Velsen-IJmuiden de doorsnee van Holland. z.u., Haarlem.

Rolle, S., 1995 De Velsense buitenplaatsen in oorlogstijd. Gebeurtenissen in de periode 1939-1945. z.u., Velsen-Zuid

Rolle, S., 1982. Gisteren… haast onherkenbaar. Velsen toen en thans. z.u., IJmuiden.

Rolle, S., 1985. Memoriaal van Velsen. Een sociaal economische beschrijving tot 1900. z.u., Ijmuiden.

Rolle, S., 1994. Kroniek van Driehuis. z.u., z.p..

Rolle, S., 1997. Beatrix op Beeckestijn. Velsen en het Oranjehuis 70 vorstelijke bezoeken. z.u., Velsen-Zuid.

Rolle, S., 1998. Aantekeningen bij Velsens vroege verleden. Museum Beeckestijn, Velsen-Zuid

Rolle, S., 2005. Velsen-IJmuiden 1935 – 1985. Onvergetelijke beelden. z.u., Zaltbommel. ISBN 90 5994 085 7.

Roo, H.C., de, 1953. De bodemgesteldheid van Noord-Kennemerland S-Gravenhage

Roobeek, C.F., 1992. De nachtzwaluw in de duinen van Bergen en Schoorl. Beheersverslag Schoorlse Duinen, Regio Hollands Noorden van het Staatsbosbeheer: 43-45. Staatsbosbeheer, z.p..

Roos, R. 1999. Beweegbaar kustlandschap, over ecologie en esthetica. In: J. Kolen & T. Lemaire (ed.): Landschap in Meervoud. Uitgeverij Jan van Arkel, Utrecht. Tekst. ISBN 90 6224 421 1.

Roos, R. & S. Woudenberg (Red.) 2004. Opgewarmd Nederland. Klimaatverandering: natuur, water en landbouw. Effecten en aanpak. NatuurMedia, Amsterdam. Zie www.opgewarmdnederland.nl

Roos, R., 1996. Bewogen kustlandschap. Duinen en polders van Noord-Kennemerland. Schuyt & Co, Haarlem.

Roos, R., J. ’t Hart en R. Bekker 2000. 2000 Het Milieu van de Natuur. Derde druk. Natuur en Milieu, Utrecht.

Rozema, J., P. Laan, R. Broekman, W.H.O. Ernst & C.A.J. Appelo, 1985. On the lime transition ans decalcification in the coastal dunes of the province of North Holland and the island of Schiermonnikoog. Acta Notanica Neerlandica, 43 (4): 393-411.

Ruitenbeek, W., J.G. Scharringa & P.J. Zomerdijk (red.), 1990. Broedvogels van Noord-Holland. Stichting Samenwerkende Vogelwerkgroepen Noord-Holland, Assendelft.

Ruiter, Q. de, 1981. Over duinboerderijen en haar bewoners. Stichting Werkgroep Oud-Castricum, vierde jaarboekje: 3-10.

Sakkers, H. & M. Machielse, 1999. Een vestingbouwkundige wandeling langs bunkers van de Atlantikwall in het zuidwestelijke deel van de Festung IJmuiden. Fortress Books, z.p..

Scheffer, H., 2004. De Atlantikwall, een muur die geslecht werd. Themanummer Verdedigingswerken. Ons Bloemendaal, 28 (3): 7-11.

Schilstra, J.J., 1988. De Ruïnekerk van Bergen. Kerkvoogdij Hervormde Gemeente Bergen NH.

Schoep & Van der Toorn, 2001. Onderzoek naar waardering en recreatiewensen voor het Noordhollands Duinreservaat. Schoep & Van der Toorn Communicaite Consultans, Amsterdam.

Scholtens, H.J.J., 1947. Uit het Verleden van Midden-Kennemerland. Herdruk 1968. Gijsbers & van Loon, Arnhem.

Schoorl, H., 1973. Zeshonderd jaar water en land. Groningen. z.u., z.p.

Schoorl, H., 1991. Kust en kaart. Pirola, Schoorl.

Schuppen, S. & V. Mars, 1993. Wandelingen in Kennemerland en de Noordhollandse duinen. Dwarsstap, Nijmegen.

Schweitzer, A. & J. van der Linden, 2005. Scholtens en Midden-Kennemerland. z.u., Beverwijk.

Sepp, C.E., 1902. Gids voor Beverwijk en omstreken. Herdruk: 1977. z.u., Schoorl.

Sipkes, C., 1929. Beknopt overzicht van de flora duinstreek van Noord-Holland. Kennemerland-Nummer Natura (7): 105 – 113

Sliggers, B.C., 1988. Westerveld van Buitenplaats tot Begraafplaats 1888-1988. z.u., Haarlem.

Slings Q.L., 1996. Managementsrapportage broedvogels NHD 1995. PWN, Castricum.

Slings, Q.L. 1986. Beheersgericht onderzoek in Noordhollands Duinreservaat Duin 9 (3): 65-68

Slings, Q.L. 1997. Het plan voetspoor. interne notitie PWN

Slings, Q.L. & C. N. de Vries, 1971. Barmsijzen. De Pieper, 10 (10): 217-218.

Slings, Q.L. & C. N. de Vries, 1977. Vegetatiekartering van het Reggers- en Sandervlak, gelegen in het Noordhollands Duinreservaat, ten westen van Egmond-binnen. z.u., z.p..

Slings, Q.L. & C. N. de Vries, 1986. Zes jaar broedvogelonderzoek van de vogelwerkgroep Castricum: resultaten. PWN nieuwsbrief 4: 2-12.

Slings, Q.L. & H. Schekkerman, 1990. Vogels van de infiltratiegebieden in het Noordhollands Duinreservaat. KIWA med, 114: 89101.

Slings, Q.L. & H. Snater, 1992. Bosbeheer in het Noordhollands Duinreservaat. Molm, 12(2): 2-17.

Slings, Q.L.& P. Hilgen, 1982. Historisch onderzoek naar het beheer van bossen en natuurterreinen: Boswachterij Terschelling. Staatsbosbeheer, Utrecht.

Slings, Q.L., 1986. Beheersgericht onderzoek in het Noordhollands Duinreservaat. Duin, 9 (3): 65-68.

Slings, Q.L., 1992. Landschapsecologische effecten van suppleties binnen het duingebied. PWN, Castricum.

Slings, Q.L., 1992. Vegetatiekartering Noordholland Duinreservaat. Duin, 15 (3): 18-21.

Slings, Q.L., 1994. De kalkgraslanden van de duinen. De Levende Natuur, 95 (4): 120-130.

Slings, Q.L., 1996. Evaluatie optimalistaie ICAS: broedvogels Intern rapport PWN

Slings, Q.L., 1997. Herstel van knopbies-vegetaties door plaggen in een kalkrijke, vochtige duinvallei De Levende Natuur 98 (7): 296-299

Slings, Q.L., 1999. Het effect van natuurgerichte recreatie op de broedvogelstand van het duingebied bij Egmond PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland

Slings, Q.L., 2006. Basisnota versie 2 rapp. PWN

Slings, Q.L., 1979. Analyse van een vegetatiegradiënt. VU doctoraalverslag, Amsterdam.

Slings, Q.L., 1979. Eén pot nat. VU doctoraalverslag, Amsterdam.

Slings, Q.L., 1983. Wat is er met de klapekster gebeurd? Graspieper, 3 (3): 122-125.

Slings, Q.L., 1986. Effecten van diepinfiltratie op de broedvogelstanddeelrapport 5.2. Bijlage bij toelichting op vergunningenaanvraag DWAT. PWN rapport 86/009556, Bloemendaal.

Slings, Q.L., 1989. Verslag Doing-excursie 1985 – Verslag veldbezoek met H. Doing aan NHD in 1989 – verslag veldbezoek met H. Doing in 1990 aan zeedorpenlandschap. PWN rapport intern, z.p.

Slings, Q.L., 1990. Plagexperimenten in een kalkrijke, vochtige duinvallei. KIWA med. 114: 57-64.

Slings, Q.L., 1994. Natuurwaarden: veel natuur en soms veel soorten. PWN, Castricum.

Slings, Q.L., 1994. Procesbeheer voor duinvlinders? Samenvatting en sheets van lezing op Vlindersymposium in de Hoep. PWN, Castricum.

Slings, Q.L., 1994. Roofvogels dunningen. PWN, Castricum.

Slings, Q.L., 1994. De stand van de talrijkere broedvogels van het NHD 1979-1993. De Duinduiker, 2: 1-2.

Slings, Q.L., 1995. De maakbaarheid van de natuur. Duin, 18 (1): 8-10.

Slings, Q.L., 1993. Enkele richtlijnen bij het maken van natte duinvalleien. PWN, Castricum.

Slings, Q.L., 1994. De kalkgraslanden van de duinen. De levende natuur, 95 (4): 120-130.

Slings, Q.L., 1994. Het evenwicht tussen procesbeheer en patroonbeheer in het NHD. PWN, Castricum.

Slings, Q.L., 1995. Het plan voetspoor. Duin, 28 (1): 16-17.

Slings, Q.L., z.j. Commentaar op Nota Herintroducties Natuurmonumenten. PWN, Casticum.

Slings, R., 2006. De duinen lijden : afwachten kan niet meer kunnen wisenten verlichting brengen? Nieuwe Wildernis

Slings, R., 1990. Ecologische optimalisatie van het infiltratiegebied Castricum. De Winterkoning, 26 (1): 24-28.

Slings, R., 1995. Konijneziekte VHS. z.u., z.p.

Slings, Rienk 2005. Een historische terugblik in vogelvlucht. De vogelbevolking van de Kennemerduinen Natura 2005(5): 147-150

Slings, Rienk & Henk Wijkhuisen 2005. De teederste kinderen der Hollandse duinflora’ Een bloemlezing uit ecologische historie van de duinen van Zuid-Kennemerland Natura 2005(5): 133-138

Slings, Rienk., 1995. De grote dorst van Noord-Holland en de Berger duinen. in: Heerlijk Bergen? Berger scholengemeenschap, Bergen

Smit, T., 1999. Verdedigingswerken in de Wimmenummerduinen. In opdracht van PWN, intern rapport.

Soonius, C.M., 1993. Broekpolder een archeologische inventarisatie, kartering en waardering. Stichting RAAP, rapportnr. 79, Amsterdam.

Soonius, C.M., 1993. Herinrichtingsgebied Bergen-Egmond-Schoorl, een archeologische kartering en inventarisatie. Stichting RAAP, rapportnr. 73a, Amsterdam.

Soonius, C.M., 1993. Potentiële archeologische waarden in de voor bollenteelt aangemerkte gebieden. Stichting RAAP, rapportnr. 70, Amsterdam.

Sparrius. L.B. & A. Aptroot. 2001. Monitoring van epifytische mossen en korstmossen in het Noord-Hollands Duinreservaat. Rapport NV PWN.

Staten van Holland en Westfriesland, 1652. Generale Privilegiën ende Hantvesten van Kennemer-landt ende Kennemer-ghevolgh. Ian Verhoeve, ’s Gravenhage.

Steijn, J.A., van, 1933. Duinbebossching diss. Wageningen

Stelt – Strijbos, H. M. van der, 1988. “Ter herinnering aan Jan P. Strijbos; rede uitgesproken tijdens de crematie-plechtigheid.” Vogeljaar, 31 (3), 134-135.

Stichting Duinbehoud, 1992. Duinen voor de wind. z.u.,Leiden.

Stortelder, A.H.F., J.H.J. Schaminée & P.W.F.M. Hommel, 1999. De vegetatie van Nederland. Deel 5: Ruigten, struwelen en bossen. Opulus Press, Uppsala.

Strijbos, J.P., 1929. Vogelleven in Kennemerland. Kennemerland-Nummer Natura (7): 134-138.

Strijbos, J.P., 1976. Vogelvrij. Mensen en tijden die ik gekend heb. Autobiografie. Schuyt & Co, Haarlem.

Stuyfzand, P.J., 1993. Hydrochemistry and hydrology of the Coastal Dune Area of the Western Netherlands. Dissertatie. KIWA/VUA.

Swaan, A., 1998. Resultaten Vossenonderzoek intern rapport PWN

Terlouw, L., Slings, R., & W.Boekhorst, 2004. Grote natuurherstelprojecten nabij het Vogelmeer Duin 27 (1): 16-17

Thijsse, Jac.P., 1911. Blonde duinen. Verkade, Zaandam.

Thijsse, Jac.P., 1943. Onze Duinen. Allert de Lange, Amsterdam.

Thijsse, Jac.P., 1946. Natuurbescherming en Landschapsverzorging in Nederland. Wereldbibliotheek, Amsterdam.

Thürkow, A.J., 1986. Het agrarisch landgebruik in de Hollandse duinen in historisch perspectief. Duin, 3: 75-78.

Thürkow, A.J., 1988. Duinen en duinontginning. Historisch Geografisch Tijdschrift, 6 (1): 23-25.

Tjaden, G.G.M., 1987. De ‘heilige’ sikkels van Heiloo. Heilooër Cronyck 1987 (1): 12-44.

Tol, H. & G. van der Burg, 2002. De Wachter tussen de Pieren. Kustfort IJmuiden, Ijmuiden.

Toorn, W. van, 1993. ‘Er moeten nogal wat halve-garen wonen’ Schrijvers in en over Bergen. Eerste Bergense Boekhandel, Bergen.

Tuin, Michel 2008. De mogelijkheid van een ringwalbrug in Beverwijk. Ledenbulletin Historisch Genootschap Midden-Kennemerland: 61-83

Uitterhoeve, A., 1990. Annales Egmundenses. De jaarboeken van Egmond. Alkmaarse Cahiers, deel 1. Zwaan & ter Burg, Alkmaar.

Vader, H., 2008. De oudste bewoners van de Amsterdamse Waterleidingduinen. Tussen Duin en Dijk, 7 (4): 8-11.

Veen, H. van de, 1990. Het konijn als duinbeheerder. Advies ten behoeve van het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland. z.u., z.p.

Veenstra, B., 1994. Broedvogelinventarisatie Noordhollands Duinreservaat 1993. PWN, Bloemendaal.

Veenstra, B., Klemann, M. & W. van Manen 2007. Broedvogels van het Noord-Hollands Duinreservaat SOVON-inventarisatierapport 2007/16, Beek-Ubbergen.

Velzen, A. van, 1987. 18de eeuwse kruidenhof Beeckestijn Velsen. z.u., z.p..

Ven, G.P. van de (ed.), 1993. Leefbaar laagland. Geschiedenis van de waterbeheersing en landaanwinning in Nederland. 2e gew. dr., Utrecht

Venetiën, J. van, 1968. Hart van Kennemerland. Album van leven en werken in Midden-Kennemerland door de eeuwen heen, uitgegeven t.g.v. 50-jarig bestaan van Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en Staalfabrieken NV te IJmuiden 1918-1968. z.u., Amsterdam.

Venetiën, J. van, 2001. Een haven in de Noordzee – een waterweg naar Amsterdam, deel 2 in de Historische Reeks Midden-Kennemerland Historisch Genootschap Midden-Kennemerland & Museum Kennemerland, Beverwijk.

Vertegaal, C.T.M., 1997. Beheerplan Noordduinen Zandvoort (Kraansvlak) 1996-2006 rapport PWN

Vis, G.N.M., M. Mosterd & P.J. Marget, 1993. De Egmondse Studieën, deel II: Egmond tussen kerk en wereld. Uitgeverij Verloren, Hilversum.

Voets, B., 1994. Kerk tussen wildernis en weidegrond. R.K. Parochie H. Johannes de Doper, Schoorl.

Vogel, R.L., 1994. Broedvogels van Boswachterij Schoorl en Pettemerduinen in 1993. SOVON-rapport 1994/04, Beek-Ubbergen.

Vogelwerkgroep Alkmaar en omstreken/Natuurorganisatie De Windbreker, 1994. Heden, verleden en toekomst van de meeuwen in de Kop van Noord-Holland. De Graspieper, 14 (2).

Volkerts, N., 1996. Kuieren in Kennemerland : wandelen in de regio’s Haarlem, Haarlemmermeer en IJmond. z.u., z.p..

Vos, R. de, 1994. Micro- en nachtvlinders gevangen in het Noordhollands Duinreservaat (Bergen) in 1993. Intern rapport PWN, z.p..

Vries, C.N. de & Q.L. Slings et al., 1972. De Vinkenbaan van de VWG Castricum in de periode 1961-1971, deel 2. De Pieper, 11 (10): 73-79.

Vries, C.N. de & Q.L. Slings et al., 1972. De Vinkenbaan van de VWG Castricum in de periode 1961-1971. De Pieper, 11 (8/9): 61-69.

Vries, C.N. de, Q.L. Slings & F.W. Vegte, 1980. Verslag broedvogelinventarisatie 1979 Noordhollands Duinreservaat. PWN, Castricum.

Vries, J. de, 1968. Hoogovens IJmuiden 1918-1968. Ontstaan en groei van een basisindustrie. z.u., Ijmuiden.

Vries, S. de & C.M. Goossen, 2002. Recreatietekorten in de provincie Noord-Holland, een globale zicht op de effectiviteit van de voorgestelde plannen tot 2020. Alterra, Alterra-rapport 448, Wageningen.

Vries, T. de, D. Schaap & S. Rolle, 1976. Eene plaats van grooten omvang. 1876-1976 honderd jaar IJmuiden en het Noordzeekanaal. z.u., IJmuiden.

Vries, V. de, 1950. Vlieland, landschap en plantengroei E.J. Brill, Leiden

Vries, W. de, 1981. Een greep uit het landbouwleven in het duin. Rapport PWN, z.p..

Vrugt, A., 1999. Inventaris van het archief van het ambachtsbestuur van Velsen 1415-1813 (1819). Archiefdienst voor Kennemerland, Haarlem.

Wallis de Vries, M.F., 2008. Aandacht voor de bruine eikenpage in Kennemerland. Rapport VS2008.005. De Vlinderstichting, Wageningen.

Waterschap Het Lange Rond, 1993. Waterbeheersplan 1993-1996. z.u., Alkmaar.

Weeda, E.J., 1992. Zandviooltje (Viola rupestris) in de duinen van Noord-Kennemerland. Hoe een dwerg uit de steppetoendra standhoudt temidden van zand, zeewind en konijnen Wetensch. Meded. KNNV nr. 206

Weeda, E.J., J.H.J. Schaminée & L. van Duuren, 2005. Atlas van Plantengemeenschappen in Nederland. Deel 4: Bossen, struwelen en ruigten. KNNV Uitgeverij, Utrecht.

Weeda, E.J., Ozinga, W.A. & G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis, 2006. Diversiteit hoog houden. Bouwstenen voor een geintegeerd natuurbeheer Alterra-rapport 1418

Weeda, E.J., R. Westra, Ch. Westra & T. Westra, 1994. Nederlandse ecologische flora. Wilde planten en hun relaties, deel 1-5. IVN i.s.m. VARA en VEWIN, Amsterdam.

Welman, J., 1967. De Oude IJmond van IJmuiden, AO boekje 1168. z.u., z.p..

Werf, S. van der, 1991. Bosgemeenschappen. Bos- en Natuurbeheer in Nederland. Deel 5 Pudoc, Wageningen

Werkgroep Duin & Kust, 1986. Zeedorpenlandschap in Noord-Holland. Stichting Duinbehoud, Leiden.

Werkgroep Natuuratlas Alkmaar-Bergen, 1991. Atlas van de natuurgebieden in de gemeenten Alkmaar en Bergen. z.u., z.p..

Werkgroep Noord-Holland in Proza, Poëzie en Prenten (red.), 1994. Noord-Holland in Proza, Poëzie en Prenten. Uitgeverij Noord-Holland, Edam.

Westerberg, J., 1974. Kennemer dijkgeschiedenis. Verhandelingen KNAW, eerste reeks, deel 27, no. 2. N.V. Noord-Hollandse Uitgeversmaatschappij, Amsterdam, Londen.

Westhoff, V. & A.J. Den Held, 1969. Plantengemeenschappen van Nederland Thieme, Zutphen

Westhoff, V. & M.F. van Oosten, 1991. De Plantengroei van de Waddeneilanden KNNV Uitgeverij, Utrecht.

Wiegman, D.J. & A.R. Kolb Bulthuis, 1961. Studie van de duinbebossing bij Castricum. Doctoraal verslag. LHW afd. Houtteelt, Wageningen.

Wijker, A., 1990. Oud-IJmuiden Monumentaal. Stichting Wijkcomité Oud-IJmuiden, IJmuiden.

Wijker, A., 2001. Libellenatlas Noord-Hollands Duinreservaat 1996-2000 rapport PWN

Wijkhuisen, H., 2005. Tien jaar Nationaal Park Zuid-Kennemerland Natura 2005 (5), themanummer

Wildschut, R.J., 2002. Dagrecreatie Noordhollands Duinreservaat in 2000. PWN, Castricum.

Wildt, J. de, 2007. Een mol in Arcadië. 50 jaar Velser Tunnels. z.u., z.p..

Wit, T. de, Q.L. Slings & K. Westerbrink, 1974. Verslag van het onderzoek naar het voorkomen van Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm. (Fluitekruid) in de omgeving van de Hoogovens te IJmuiden. R.I.N. intern rapport.

Woltering, P.J. et al., 1980 – 1994. Archeologische kroniek van Holland. Tijdschrift Holland, Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, Amersfoort.

Zadelhoff, F.J. van, 1981. Nederlandse kustduinen: Geobotanie Pudoc, Wageningen

Zagwijn, W.H., 1971. Vegetational history of the coastal dunes in the Western Netherlands. Acta Bot. Neerl., 20 (1): 174-182.

Zagwijn, W.H., 1984. The formation of the younger dunes on the west coast of the Netherlands (AD 1000-1600). Geologie en Mijnbouw: 259-268.

Zagwijn, W.H., 1986. Nederland in het holoceen. Geologie van Nederland I z.u. ‘s-Gravenhage.

Zeiler, F.D., 1986. Hoog & Vrij, schetsen uit de geschiedenis van de heerlijkheid Bergen tot 1798. Pirola, Schoorl.

Zeiler, F.D., 1988. Tien eeuwen Alkmaar, de Alkmaarders en hun omgeving. Ach Lieve Tijd 13. Waanders bv., Zwolle.

Zeiler, F.D., 1994. ‘Harga, dat ook Ketel heet’. In: Okkema, J.C., G.N.M. Vis, F.A. van Lieburg & B.J. Spruyt: Heidenen, Papen, Libertijnen en Fijnen. Eburon, Delft.

Zeiler, F.D., 1994. Nollen krochten blinken. Duintoponiemen tussen Wijk aan Zee en Camperduin. Intern rapport PWN, z.p..

Zeiler, F.D., 2008. Hel en paradijs. Duintoponiemen in Zuid-Kennemerland Intern rapport PWN,Velserbroek. zie www.duinenenmensen.nl

Zonneveld, P.C., 2005. Duinmeiers in de Brederoder duinen te Velsen. VELICENA, uitgave Historische Kring Velsen, 2005 jrg 14, pag.3 t/m 32.

Bakker, K. de, (red.) 2005. Hier is het paradijs niet verloren. Schrijvers over Bergen aan Zee Conserve, Schoorl.

Keuning, K.J.B., 2007. Geschiedenis van de wegen tussen Rijn en IJ

Meffert, M.P.W., 1998. Ruimtelijke relaties in het Oer-IJ-Estuarium in de romeinse ijzertijd met nadruk op de assendelver polders. Proefschrift Universiteit van Amsterdam.

Linden, J. van der, 2002. Een straatje om in Beverwijk. , Historisch Genootschap Midden Kennemerland

Nidek,B. van, 1729. Het Zegepralend Kennemerland

Benkert, D. & Brouwer, E., 2004. New species of Octospora and some further remarkable bryoparasitic Pezizales from the Netherlands Persoonia 18(3): 381-391

Normann en Veldhoen, 2008. Het foerageergedrag van wisenten vergeleken met schotse hooglanders in de Hollandse duinen PWN rapport

Diemeer, J, 2005. Gagea minima (L.) Ker:Gawl. nieuw in Nederland : een erfenis van Linnaeus? Rijksherbarium, Leiden Gorteria : tijdschrift voor onderzoek aan de wilde flora

Deursen, C. van & Ehrenburg, A., 2009. Boommarters: de bosgeest uit de fles? “Tussen duin en dijk; natuur in Noord-Holland Jrg. 8 (1) pp. 10 t/m 13”

Kivit, H. & Cromsigt, J., 2009. Poolse werknemers in Hollandse duinen “Tussen duin en dijk; natuur in Noord-Holland Jrg. 8 (1) pp. 20 t/m 22”

Ruijter, Q. de, 1981. Over duinboerderijen en haar bewoners. 4e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Belonje, mr J., 1984. Het Zeeveld te Noord-Bakkum. 7e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Glorie-van der Steen, A.C., 1990. De jacht in het duingebied. 13e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Boot, H., 2002. Kampeerterrein Bakkum. 25e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Kaan, N.A., 2003. Wie was…jonkheer Frits Gevers. 26e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Zuurbier, S.P.A., 2004. De geschiedenis van Johanna’s Hof. 27e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Kortenoever, H., 2006. Wie was… Eldert Kortenoever. 29e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Kaan, N.A., 2008. De Nachtwacht in het Geversduin. 31e Jaarboekje Werkgroep Oud-Castricum

Calkoen, H.J., 1952. Speelschijfjes. Westerheem 1: 27.

Calkoen, H.J., 1953. IJzervondst uit de eerste eeuw te Santpoort. Westerheem 2: 2-4.

Calkoen, H.J., 1953. Opgraving te Santpoort. Westerheem 2: 47.

Calkoen, H.J., 1954. De legende van de Spanjaardsberg te Santpoort en de oorsprong van de naam Driehuis. Westerheem 3: 2-4.

Calkoen, H.J., 1955. Avondexcursie naar de opgraving aan de Cremerlaan te Santpoort. Westerheem 4: 55-56.

Calkoen, H.J., 1958. Speelschijfjes of …. munten?. Westerheem 7: 123.

Calkoen, H.J., 1967. Velsen – Grepen uit de geschiedenis van een oude woonplaats in Kennemerland. Vermande Zonen, IJmuiden. (12-14).

Cordfunke, E.H.P., 1976. 25 jaar AWN. Westerheem 25: 307-321.

Boone, W.J. de, 1954. Een praehistorische woonplaats aan de Cremerlaan te Santpoort (gem. Velsen). Westerheem 3: 5-9.

Buchem, H.J.H. van, 1958. Een Romeinse kniefibula van de Spanjaardsberg te Santpoort. Westerheem 7: 117-123.

Heeringen, R.M. van, 1992. The Iron Age in the Western Netherlands. ROB, Amersfoort. 157-159, 196-203.

Lijn, P. van der, 1953. Hoe kwamen de Germanen aan ijzererts. Westerheem 2: 32-33.

Modderman, P.J.R., 1955. Iets over de opgravingen van het Spanjaardsbergje aan de Cremerlaan te Santpoort. Westerheem 4: 92-93.

Modderman, P.J.R., 1960-1961. “De Spanjaardsberg; voor- en vroeghistorische boerenbedrijven te Santpoort.” BROB 10-11: 210-62.

Poel, J.M.G. van der, 1956. De prehistorische landbouw in westelijk Nederland. Westerheem 5: 97-98.

Rechteren Altena, J.F. van, 1970. ? “in: S. Jelgersma et al. 1970. ‘The Coastal Dunes of the Western Netherlands; Geology, Vegetational History and Archeology.’ Med. RGD, n.s., 21: 93-167.”

Wieland Los, B.J. 1959. Opgravingen in de Spanjersberg te Santpoort. Levende Natuur 62: 38-44.

Wieland Los, B.J., 1960-1961. Het geo- en bioarcheologisch onderzoek. “in: Modderman, P.J.R., 1960-1961. De Spanjaardsberg; voor- en vroeghistorische boerenbedrijven te Santpoort, BROB 10-11: 210-62; Bijlage, 251-259. “